2016 йилда жамоатчиликнинг салбий фикрини эътиборга олган президент қонун лойиҳасига вето қўйган ва уни парламентга қайтарган эди. Бироқ, бугунги кунда ҳам жамоатчилик хусусий клиникаларда органлар трансплантациясини давлат назорат қила олмаслигини, шу сабабли қонун қабул қилингудек бўлса органлар савдоси билан шуғулланувчи “қора бозор” юзага келиши мумкинлигини айтишмоқда.
Парламент яқинда «Органлар ва (ёки) инсон тўқималари трансплантацияси” тўғрисидаги ҚР қонунига ўзгартиш киритиш” тўғрисидаги қонун лойиҳаси вариантини ишлаб чиқадиган Келишув гуруҳи тузиш тўғрисида қарор қабул қилди. Эндиликда парламент ва ҳукумат вакилларидан иборат комиссия қонундаги камчиликларни тузатиши ва хусусий клинкаларга органлар трансплантацияси ўтказишга рухсат берувчи талаб ва шартларни ўз ичига қамраб олган меъёрларни ишлаб чиқиши зарур.
Парламентнинг таълим, фан, маданият, соғлиқни сақлаш ва ижтимоий масалалар бўйича қўмитасининг таъкидлашича, қонунда маъсулиятнинг талаб ва шарт-шароитлари қайд қилинади. Хусусий тиббиёт клиникалари органлар трансплантацияси учун рухсат олишлари учун замонавий тиббиёт жиҳозларига ва лабораторияларига эга бўлишлари керак бўлади, шифокорлар эса юқори малакага эга бўлишлари лозим.
Парламент қўмита раисининг ўринбосари, депутат Алмазбек Токторовнинг айтишича, органлар ноқонуний савдосига қарши чоралар ишлаб чиқилади:
- Инсонларнинг рухсатисиз унинг органларини олганлар учун жиноий жавобгарлик кўзда тутилган. Биз инсон органлари савдоси билан боғлиқ меъёрларни кескинлаштириш масаласини кўриб чиқаяпмиз. Кодексларга ўзгартиш киритишни таклиф қилаяпмиз. Агар эрта десак, у ҳолда шу тариқа яшашда давом этаверамиз. Тожикистонда аллақачон қонун қабул қилинган, соха ривожланмоқда. «Қора трансплантологлар» пайдо бўлишидан хавфсираб, унга қарши чиқиш давом этаверадиган бўлса, беморларимиз қўшни мамлакат ва бошқа давлатларга бориб органларни алмаштиришади. Хорижга чиқиш қимматга тушади. У ерларга бориш ҳам мураккабликларни келтириб чиқаради. Агар биз эрта деяверсак, у ҳолда тиббиётимиз ривожланмайди.