«Хитойдаги этник камчилик масаласи - бу Хитойнинг ички иши», - дея баёнот берди президент.
Шу билан бирга у Қирғизистон ва Хитой ўртасидаги муносабатларнинг мустаҳкамланишидан манфаатдор бўлмаган кучлар ҳам борлигини таъкидлаб ўтди.
Шинжонда махсус муассасалар ташкил этилаётгани, у ерга этник камчилик вакилари, жумладан ислом динига эътиқод қилувчи қирғизларнинг мажбуран жойлаштирилаётгани ҳақидаги хабарлар 2017 йилдан бери айтиб келинади.
Гувоҳлар у ерда ушлаб турилганларга нисбатан яратилган шароитларни катта бахтсизлик сифатида таърифлашади - у ерда бирор бир касбий таълим берилмайди балки шафқатсизларча муносабат қилинади. Айримлар қийноқлар ҳақида ҳам маълумот беради. Ҳуқуқ ҳимоячиларининг фикрича, бу каби “қайта тайёрлаш лагерларидан” кўзланган мақсадьбу гуруҳларнинг «ўзлигини йўқ қилишга» қаратилган.
Пекин Хитойдан ташқаридаги матбуот ва ҳуқуқ химоячиларининг бу ерларда сақлаб турилганларнинг сони ҳақидаги маълумотларни, бу муассасалар мақсадлари ва у ерда қўлланилаётган чоралар ҳақидаги маълумотларни “туҳмат ва ёлғон” дея атайди. БМТнинг таъкидлашича, бу «лагер»ларда бир миллионга яқин киши бор.
Бишкекда 2018 йил охирларида жаҳон жамоатчилигини Хитойдаги “қайта тарбиялаш лагерларида” сақланаётган этник уйғур, қозоқ ва уйғурларга қаратиш мақсадида бир нечта пикет ўтказилди. 2019 йилнинг январида эса Бишкекдаги майдонда бўлиб ўтган “аксилхитой” дея айтилган митинг иштирокчилари ушланди. Тартибни бузгани учун акциянинг 21 нафар иштирокчиси ушланди, уларнинг ҳаммасига 3 минг сом ($43)дан жарима тўлаш юклатилди. Иштирокчилардан бири Хитой мигрантларига қарши қаратилган этник, миллий ва минтақалараро низо қўзғаш гумони билан ушланди.
Эслатиб ўтамиз, Хитой етакчиси давлат ташрифи билан Қирғизистонда бўлиб турибди. ҚР президенти Сооронбай Жээнбеков икки мамлакат ўртасидаги муносабатларнинг мустаҳкамланишга қўшган ҳиссаси учун ХХР раиси Си Цзиньпинни Биринчи даражали«Манас» ордени билан тақдирлади.