Ссылки доступа

Қозоғистонда фаоллар сиёсий махбуслар озод қилинишини талаб қилди


4 август куни Нур-Султон яқинидаги Оқмол қишлоғида ўнлаб фуқаро фаоллари таъқиб қилинаётганлар ва Қозоғистон қамоқхоналарида ушлаб турилганларни қўллаб-қувватлаш мақсадида акция ўтказди. Ҳуқуқ ҳимоячилари ва жамоатчиликнинг фикрича, сиёсий айблар билан қамалганлар озод қилиниши керак.

Фаоллар «АЛЖИР» тоталитаризм ва сиёсий қатағонлар қурбонлари музей-мемориал мажмуаси ҳудудидаги ««Қайғу арки» монументи олдида тўпландилар.

Акция иштирокчилари қўлларида ҳуқуқ ҳимоячилари томонидан сиёсий махбус дея тан олинган 28 нафар фуқаронинг, шунингдек ҳуқуқ ҳимоячилари томонидан мана шу мақомга тенглаштирилганларнинг суратлари акс этган плакатларни кўтариб олишган эди. Тўпланганлар навбатма навбат таъқибга учраган 28 нафар киши ҳақида ўз муносабатларини билдирдилар. Ҳар бир иштирокчининг чиқиши «Бостандық!» («Озодлик»), «Сиёсий маҳбусларга озодлик» чақириқлари билан якунланди.

«Бу “АЛЖИР”(Сталин вақтида Акмолинский лагерь жен изменников родины -Ватан хоинларнинг рафиқалари Оқмола лагери дея аталган)га бежизга келмадик. Биз бугун минг афсуски шу каби тизим, диктатурага эгамиз. Биз мустақилликка эришганимиздан кейинги ўтган 30 йил мобайнида сиёсий махбуслар борлигини шармандалик дея ҳисобаймиз», – дейди акция иштирокчиларидан бири бўлмиш аёл.

Акцияда сиёсий махбуслар рўйхатида бўлган фуқароларнинг исми шарифлари ҳам айтилди, улар орасида қуйидагилар ҳам бор – диссидент ва шоир Арон Атабек, «Казатомпром» компаниясининг собиқ президенти Мухтар Джакишев, фуқаролар фаоли Макс Бокаев ва тадбиркор Искандер Еримбетов. Тўпланганлар мамлакатда тақиқланган ташкилотда алоқадорликда гумон қилиниб ҳибсда ушлаб турилган кўп болали ва ёлғиз оналар Оксана Шевчук, Жазира Демеуова ва Гульзипа Джаукероваларга нисбатан очилган жиноий ишлар ҳақида хам гапирдилар.

Шунингдек сиёсий махбус сифатида тан олинган «жиҳод» иши бўйича фигурант бўлган Алмат Жумагулов ва Кенжебек Абишевларнинг исми шарифи ҳам тилга олинди. Рўйхатда мустақил касаба уюшмалари етакчиси Ерлан Балтабай, шунингдек рўйхатга олинмаган «Атажұрт еріктілері» ҳаракатининг етакчиси Серикжан Билаш ҳам бор. Шунингдек фуқаролар фаоли Қайырли Омар, ҳукм қилинган журналист, блогер, рэпер ва исмлари тез-тез оммавий ахборот воситаларида кўриниб турадиган айрим фуқаролар ҳам тилга олинди.

Шунингдек 4 август куни Чимкентда бир гуруҳ маҳаллий аҳоли вакиллари мамлакат хукуматига мурожаат қилиб «Казатомпром» компаниясининг собиқ раҳбари, 2009 йилдан бери 14 йиллик қамоқ жазосини ўтаётган ва ўтган ҳафтада суд томонидан шартли равишда муддатдан аввал озод қилиниши рад қилинган Мухтар Джакишевни озод қилишларини талаб қилдилар.

Тўпланганлар шунингдек матбуот эркинлиги чекланганини ва фуқароларнинг тинч намойиш ўтказиш ҳуқуқлари чекланганини ҳам айтишди. Айримлар «мамлакатда кескин ўзгаришлар бўлиши учун адолатли сайловлар» ўтказилишини айтишди, айримлар эса акцияга чиқишга «ишсизлик ва уй-жой муаммоси» мажбур қилаётганини айтишди.

Ҳуқуқ ҳимоячилари Қозоғистон ҳукуматини ўзгача фикрловчиларни, асосий эркинликларини бостиришни танқид қилмоқда ҳамда Қозоғистондаги сиёсий маҳбуслар ҳақида гапиришмоқда. Ҳукумат сиёсий маҳбуслар мавжудлигини инкор қилади.

XS
SM
MD
LG