Назарбоев музейи аллақачон Қозоғистон пойтахтида бор бўлган. У шаҳарнинг эски қисмида, президентнинг Остонадаги биринчи қароргоҳида жойлашган эди. Тўғри, бу майдон жуда оддий — атиги 12 минг квадрат метр жойда жойлашган.
Энди музей экспонатлари янги бинога кўчирилди. Унинг яқинида 30 минг квадрат метр жойни эгаллаган биринчи президент кутубхонаси жойлашган. Иккала бино ҳам Акорда яқинида, Сталин қатағонлари пайтида большевиклар томонидан отиб ташланган Алаш қозоқ миллий озодлик ҳаракатининг асосчиси ва етакчиси Алихон Бокейхон номидаги кўчада жойлашган.
Назарбоев музейи 2018 йилда Назарбоев боғи ҳудудида қурила бошланди. Бунинг учун қурувчилар деярли икки минг дарахтни кўчириб ўтказишлари керак бўлди. Қурилиш учун буюртмачи биринчи президентнинг фонди, пудратчи компания ФАО “Sembol Uluslararasy Yatirim Landscape Inshaat Tourism Sanayi ve Tijaret Anonymous Shirketi” эканлиги айтилади. Худди шу компания пойтахтда Тинчлик ва ярашув саройи (Пирамида), Мустақиллик саройи, Назарбоев университети, Хон-Шатир, бир нечта стадионлар, президент меҳмонхоналари, Хазрет Султон масжиди ва Миллий кутубхонани қурган.
Назарбоев музейи биноси шу йилнинг ёзида фойдаланишга топширилди. Музей расмий равишда 30 сентябрда очилди. Очилишидан бир ҳафта ўтгач, қурувчилар иккита фавворани қуриб, бино атрофида қурилиш ишларини олиб борди.
Музей ҳафтанинг барча кунлари, душанбадан ташқари, тушлик танаффусисиз бепул ишлайди. Биринчи иш кунида музейга қизиқувчилар унчалик кўп бўлмаган. Эҳтимол бунга ўн кишидан кўп бўлмаган гуруҳлар бинога 15 дақиқали интервал билан кириш ҳуқуқига эга бўлиши сабаб бўлиши мумкин. Музейга биринчи бўлиб ташриф буюрганлар — асосан давлат хизматчилари, талабалар ва мактаб ўқувчилари бўлгани ҳақида кутубхона веб-сайтида хабар берилган.
Қўриқчилар ташриф буюрганлардан барча металларни топширишни, сканердан ўтишни ва буюмларни шкафда қолдиришни сўрайди. Ялтироқ оқ мармар поллари ва муз парчали қандиллари билан сизнинг эътиборингизни тортади — гранит плитага Назарбоевнинг 2016 йилги Вашингтон ядровий хавфсизлик саммитидаги нутқидан иқтибоси туширилган.
Қурилишнинг марказий қисми бинонинг бутун баландлиги бўйлаб уч қаватли атриюмдан иборат. Ўттиз метр узунликдаги горизонталь экран “Сиз Элбаси музейидасиз” деб кутиб олади. Худди шундай лекин бир ярим баравар каттароқ экран, тўғридан-тўғри иккинчи қаватдаги биринчи экраннинг юқорисига ўрнатилган.
Музейнинг ҳар бир квадрат метрида ҳашаматни ҳис қилиш мумкин, афтидан дизайнерлар қурилишни режалаштиришда пулни аяшмаган. Қурувчилар шиша ва металлни тўғри чизиқлар ва идеал шакллар учун аямаган. Ҳаммаси олтин-кумуш рангларда. Монументаллик тўрт метрли кубикли эшиклари билан музейнинг гардероб хонасида ҳам сезилади. Қўллар учун совун, сув ва иссиқ ҳаво битта тизим томонидан ҳар бир фойдаланувчи учун алоҳида таъминланади.
Музей кўплаб кристалли экранлар, голограммалар, сенсорли мониторлар, электрон хариталар, 3Д композициялар, инсталляциялар ва шарҳлар учун интерактив медиа-жадваллар билан жиҳозланган еттита кўргазма ва залдан иборат. Назарбоевнинг фотосуратлари ва видеолари Назарбоевнинг нутқлари фонида деярли ҳар бир экранда намойиш этилади. Янги музейнинг заллари номли ҳам ўзгача: «Шахснинг шаклланиши», «Лидер йўли» ...
«Истеъдодли Нурсултон» ҳақидаги «Иқтидорли ёшлар» плакатининг ёнида яна бир плакат — «Хитойдан хат» мавжуд. Бу хитойлик «ўша пайтлардаёқ сиёсатга катта қизиқиш билдирган» Каскелен ўрта мактабининг «энг яхши ўқувчиси» ўртасидаги дўстона ёзишмалар ҳақида ҳикоя қилади.
Давлат муассасаси бўлган Назарбоев кутубхонаси раҳбарияти янги музейни қуриш учун бюджетдан маблағ сарфланмаган деб ишонтиради. Маблағлар қаердан келганини эса айтмасликни афзал кўришди.
«Умуман олганда, музей фаолияти собиқ президентларнинг Америка ёки Европа музейларидан ўрнак олиб, бир кишининг биографиясини анъанавий намойиш этиш доирасидан ташқарига чиқди. Қурилиш республика бюджетидан маблағ сарфланмасдан амалга оширилди. Шундай қилиб, пойтахтда ватандошларнинг нафақат эстетик, балки тарбиявий, тадқиқот эҳтиёжларини қондириш учун мўлжалланган яна бир ижтимоий иншоот иш бошлади », — деди кутубхона директори вазифасини бажарувчи Куляйша Оқтаева Озодлик сўровига жавобан.
Музейни кутубхонага ўтказиш сабабларини қуйидагича изоҳланади: «Ҳозир ўнг қирғоқда фаолият кўрсатаётган музей янги пойтахтдаги президентнинг биринчи ишчи қароргоҳи биносида жойлашган ва замонавий Қозоғистон тарихига бўлган юртдошларимиз ва чет эл фуқароларининг тобора ортиб бораётган қизиқишини қондириш имкониятига эга эмас».
Шунингдек, у марказда «катта маърифий ва маърифий ишлар» олиб борилаётгани ва 2015 йилдан буён муассаса мутахассислари ўн бир мингдан зиёд мактаб ўқувчилари, талабалар, давлат хизматчилари ва ҳарбийлар учун бепул ўқув семинарлари ўтказганлиги ҳақида хабар беради. Таълим семинарлари давомида, кутубхона раҳбариятининг сўзларига кўра, «стратегик давлат дастурларининг асосий қоидалари аниқ тушунтирилган».
Шунингдек, кутубхонада Назарбоев фаолиятининг йилномаси йилига тўрт марта ва солиқ тўловчиларнинг гарданига 53 миллион танга бўлиб тушадиган “NN Journal” босма журнал нашр этилади.
Биринчи Президент Ка номи билан