Ҳокимият томонидан берилган сайлов маълумотларига кўра, 10 январь куни парламентнинг қуйи палатаси ва маҳаллий вакиллик органига сайловларда овоз бериш учун Олмаота сайловчиларига берилган бюллетенларнинг умумий сонининг уч фоизга яқини бузилган бўлиб чиқди.
- бузилган бюллетень — бу сайловчининг иродасини аниқлашнинг иложи бўлмаган бюллетень. Нафақат [номзодлар чизиб ташланган ёки сайловчилар томонидан тақдим этилган таглавҳалар билан] бошқа кўп вариантлар мавжуд. Бу ҳам бўш бюллетенлар. Сайловчининг кимга овоз бергани тўғрисида аниқ тушунча мавжуд бўлмаган [сайлов бюллетени] яроқсиз, яъни бузилган деб ҳисобланади», — деди Жанна Асанова, ҳудудий сайлов комиссияси (ҲСК) раҳбари.
Яроқсиз бюллетенларнинг статистикаси якуний протоколга алоҳида устунга киритилади. Жанна Асанова протоколда фақат сайловчилар олиб кетган бюллетенлар кўрсатилмаганлигини тушунтиради. Аммо улар сайловчилар томонидан қабул қилинган бюллетенлар сони ва сайлов қутиларига ташланган бюллетенлар орасидаги фарқни ҳисоблаш йўли билан аниқланиши мумкин. Олмаотадаги 342,564 сайловчи Мажлис депутатлари сайловида сайлов бюллетенларини олди, сайлов қутиларига 331 602 бюллетенлар юборилди (фарқ 10 962), дейилади ҲСК протоколида. Маслаҳатлар сайловида сайловчиларга 341 431 та бюллетенлар берилди, сайлов қутиларига 330 446 та бюллетенлар қабул қилинди (фарқ 10 985), дейилган ҲСК маълумотларида. Олмаотада бир миллион 132 минг сайловчи рўйхатга олинган.
10 январь куни бўлиб ўтган парламент мажлиси ва маҳаллий вакиллик органларига сайловлар олдидан бир қатор мухолифат тарафдорлари сайлов бюллетенларини чизиб ташлашга ёки бошқа йўл билан бузишга чақирган ва шу билан сайловларга қарши норозиликларини билдиришган. Уларнинг фикрига кўра сайловлар адолатсиз ўтмоқда. Сайлов куни қозоғистонликлар ўчирилган номзод партиялари ёки ўзлари имзолаган «номзодлар» билан бузилган бюллетенларнинг фотосуратларини, шу жумладан, АҚШ президенти Доналд Трампни жойлаштирдилар.
2011 йилдан бери Қозоғистонда бюллетенларда «ҳаммага қарши» деган устун олиб ташланган.
Қозоғистондаги сўнгги якшанба сайловларида бузилган бюллетенларнинг аниқ сони номаълум бўлиб қолмоқда. Марказий сайлов комиссияси партиялар учун берилган овозларнинг расмий рақамларини эълон қилади, аммо бузилган бюллетенлар бўйича статистик маълумот бермади.
МСК маълумотларига кўра Қозоғистоннинг собиқ президенти Нурсултон Назарбоевнинг мамлакат сиёсий майдонида ҳукмронлик қилаётган «Нур Отан» партияси 71 фоиздан кўпроқ овоз тўплаган ва мажлисда 76 ўринни эгаллаган. Олдинги парламентда қатнашган ҳукуматни қўллаб-қувватловчи иккита партия — «Оқ йўл» ва Халқ партияси (собиқ Коммунистик Халқ партияси) ҳам қуйи палатага киришди. Мухолифат кучлари сайловларда қатнашмади.
Олмаотада, ҳудудий сайлов қўмитаси маълумотларига кўра, «Нур Отан» шаҳар масъулияти сайловларида 68 фоиздан кўпроқ овоз ва 29 ўринни қўлга киритган. Маслаҳатдаги тўртта ўринни «Оқ йўл», учтасини Халқ партияси ва «Ауыл» эгаллайди.
Қозоғистон бўйлаб юзлаб сайлов участкаларида овоз бериш жараёнини кузатган мустақил кузатувчилар айтишича, улар олган якуний баённомалардаги рақамлар расмийлар томонидан эълон қилинган овозларни тақсимлаш натижаларидан анча фарқ қилади. Кузатувчиларнинг таъкидлашича, улар сайловлар олдидан ва сайлов куни мисли кўрилмаган босимларга дуч келишган ва кўпчилик турли баҳоналар билан сайлов участкаларига кириш ҳуқуқидан маҳрум қилинган ёки овозларни санаш пайтида эшикдан қувилган.
15 январь куни еттинчи чақириқ парламентининг очилиш сессиясида бўлиб ўтган сайловлардан сўнг, мамлакатни деярли 30 йил давомида бошқарган Назарбоевнинг давомчиси, Президент Қосим-Жомарт Токаев, барча даражадаги сайлов бюллетенларига «ҳаммага қарши» устунини қўшиш кераклигини айтди. Унинг сўзларига кўра, «танлов йўқлигининг расмий намойиши ҳам танловдир».
Қозоғистон ҳукумати ўтган сайловларни адолатли деб атади ва қонунбузарликсиз ўтди. ЕХҲТ миссияси кузатувчиларининг таъкидлашича, сайловлар рақобатбардош бўлиб ўтган ва конституциявий кафолатланган эркинликларнинг тизимли чекловлари туфайли сайловчилар ҳақиқий танловдан маҳрум қилинган. ЕХҲТ сайлов куни намойишчиларнинг ҳибсга олинишини ҳам қоралади. Европа Иттифоқи сайловларни Президент Токаев ваъда қилган ислоҳотларни амалга ошириш учун бой берилган имконият деб атади.