Атирау шаҳрининг жиноий ишлар бўйича 2-сонли судининг қарори 22 январь куни Макс Бокаев жазони ўтаётган УГ-157/9 колонияси деворлари ортида эълон қилинди. Учрашув кузатувчилар иштирокисиз ўтказилди.
Прокурор Умбеталин ўз нутқида суддан муассаса раҳбарининг тақдимномасини қондиришни илтимос қилди ва «у Макс Бокаев судланган жиноятчи «экстремистик»“ эканлиги ва маҳкумнинг жазолари мавжудлигини таъкидлади. Судья Ержан Алипкалиев суд қарорини тушунтирар экан, суд муассаса тақдимини қондирди. Унинг фикрига кўра, Бокаев «тузатиш йўлидан юрмаган», «у қонунбузар» ва у «экстремистик жиноят учун» судланган.
Макс Бокаев суд қарори устидан шикоят қилмоқчи эканлигини айтди, деди унинг адвокати Жанар Сундекалиева. Унинг сўзларига кўра, қамоқдан чиққандан кейин ҳам ижтимоий ишлар билан шуғулланишни давом эттириш ниятида, деди Сундеткалиева.
«Мен ўзимни сиёсий маҳбус деб биламан, ўзимни айбдор деб ҳисобламайман. Жамоат ташкилотлари, халқаро ташкилотлар, минглаб одамлар мени сиёсий маҳбус деб билишади. Ва муассаса бундай тақдимотни тақдим этгани менинг сиёсий сабабларга кўра таъқиб қилинаётганлигимнинг яна бир далилидир», — дея адвокат Бокаевнинг учрашувдан сўзларини келтиради.
Адвокат суд қарорига қўлларига тушиши биланоқ апелляция шикоятини юборишини айтди. Макс Бокаевнинг жазо муддати 4 февралда тугайди.
48 ёшли фуқаролик фаоли Макс Бокаев 2016 йил апрель ойида Атирау шаҳрида бўлиб ўтган ер ислоҳотига қарши митингдан сўнг қамоқ жазосига ҳукм қилинди (ушбу митингдан сўнг бошқа шаҳарларда ҳам шу каби митинглар бўлиб ўтди, норозиликлар фонида ҳокимият мораторий жорий этди). Бокаев «ижтимоий келишмовчиликни қўзғатиш», «ёлғон маълумот тарқатиш» ва «митинглар тўғрисидаги қонун ҳужжатларини бузиш» да айбланган.
2018 йил апрель ойида Бокаев билан бирга судланган фаол Талгат Аян беш йиллик қамоқ муддатининг ўтамаган қисми учун озодликни чеклаш билан алмаштирилди. 2019 йил 29 июлда суд Аянни озод қилди. Аян Макс Бокаев сингари судда унга қўйилган айбловларни рад этди. Бокаев шартли равишда озод қилиш тўғрисида ариза беришдан бош тортди.
Июнь ойида 12 кишилик АҚШ сенаторлари гуруҳи Қозоғистон ҳукуматига ўз фикрларини тинчлик билан ифода этганликлари учун жазони ўтаётган фуқароларни озод этишни сўраб мурожаат қилишди. Сенаторларнинг мактубида, хусусан, Бокаев эслатиб ўтилган. У ҳуқуқ ҳимоячилари томонидан сиёсий маҳбуслар рўйхатига киритилган.
Дастлаб, ариза 19 январь куни кўриб чиқилиши керак эди, аммо фаол ва унинг адвокати судья Алипкалиевга ишончсизлигини билдиргандан кейин суд мажлиси кейинга қолдирилди. Сабаби шу куни Қозоғистоннинг турли жойларидан ўндан ортиқ ҳуқуқ ҳимоячилари тингловларга қўшила олмаганлиги. Судья Алипкалиев шу куннинг бошида Макс Бокаев жазони ўтаётган УГ-157/9 муассасасида «Интернетга уланиш муаммолари сабабли» суд мажлиси бир соатга қолдирилишини ва бу суд мажлиси кейинроқ бўлишини маълум қилди. Баъзи ҳуқуқ ҳимоячилари суд жараёнини кузатишга тўсқинлик қилишга уриниш бўлган деб тахмин қилишди. Суд судьяни дисквалификацияси эртаси куни рад этилганлигини эълон қилди ва судья Алипкалиев раислигида 22 январга мажлис тайинлади.
«Биз судга барча [кузатувчиларни] суд мажлисига йўриқнома орқали уланишни илтимос қилдик, чунки муассасада Интернет алоқаси йўқ. Аммо суд бу муассаса раҳбарининг рухсати билан амалга оширилишини айтди. Муассаса раҳбари рад этди ”, — деди Сундеткалиевнинг адвокати 22 январь куни.
Макс Бокаев Атирау шаҳридаги колонияга ўтказилишидан олдин Ақтўбе вилоятидаги колонияда сақланаётган эди, у 2018 йилда Шимолий Қозоғистон вилоятидаги колониядан кўчирилган. Қамоқдаги фаол ва унинг қариндошлари бир неча бор ўз ватани Атирау шаҳридаги колонияга кўчиришни илтимос қилишди, аммо расмийлар буни «бўш жойларнинг етишмаслиги» билан изоҳлаб рад этишди. 2018 йилда пойтахт суди Бокаевнинг адвокатлари ва қариндошларининг Ички ишлар вазирлигининг жиноий-ижро этувчи тизим қўмитасига юборган шикоятини рад этди, улар Петропавловскдаги қамоқхонада унинг ҳибсга олинишига қарши чиқишди. Кейин суд ўз қарорини Бокаевнинг «интизомий қоидабузарликлари» билан тасдиқлади. Ўша йилнинг бошида Макс Бокаев совуқда машқ қилишдан бош тортганидан кейин унга нисбатан жазо қўлланилгани маълум бўлди. Натижада, у бир неча ойни интизомий изоляцияда ўтказди.
Маъмурий назорат остида бўлганларнинг ҳаракатланишини чеклашни, шунингдек ички ишлар органлари томонидан белгиланган вақтда уйдан чиқишни тақиқлашни ўз ичига олади.