Фуқаролик формасини кийиб олган зўрловчилар тунда қамоқхона камераларига кириб, маҳбусларни видеокамерасиз камераларга олиб боришди. Бу ҳақда BBCга ҳозирда АҚШда яшовчи суҳбатдошлардан бири хабар берди. У қаттиқ калтакланишлар ва уйғур геттосида бир неча бор тўдага зўрлаш қурбони бўлган.
18 ой қамоқда ўтирган нашрнинг яна бир суҳбатдоши, у суиистеъмол қилишнинг истамаган гувоҳига айланганини айтди. У зўрлашга тайёргарлик кўришда иштирок этишга мажбур бўлди: у зўрловчилар билан ёлғиз қолмасдан олдин маҳбусларни яланғоч ечинтириб, қўлларига кишан солганлигини айтди. Эркаклар камералардан чиққандан сўнг, у маҳбусларни душга олиб борган ва хоналарни тозалаган.
Тизимга зўрлаш тўғрисидаги маълумотларни бошқа бир суҳбатдош тасдиқлади. У «лагерда» хитой тили ўқитувчиси бўлиб ишлаган. Унинг сўзларига кўра, зўрлаш пайтида асирлар электр токи уриши билан қийноққа солинган. «Лагерь» дан яна бир ўқитувчи полиция 20 ёшли қизни навбатма-навбат қандай зўрлаганига ўзи гувоҳ бўлганлигини айтди.
Суҳбатдошларнинг сўзларига кўра, Кунес ҳудудидаги «лагерда» аёллар стерилизация қилинган ва уларда тиббий тажрибалари ўтказилган. Улар таблеткаларни ичишга ва тест учун биоматериалларни олишга мажбур бўлишган. Ҳар 15 кунда уларга қандайдир «вакцина» дозаси бериларди, шундан кейин уйқусизлик ва кўнгил айниш пайдо бўлган.
BBC ҳикоячилари орасида Хитойдан қочиб, Швециядан бошпана олган қозоғистонлик аёл Саирагул Сауйтбай ҳам бор.
Пекин 2017 йилдан буён миллиондан ортиқ мусулмон уйғурлар, қозоқлар ва бошқа туркийзабон этник гуруҳларнинг вакилларини интернат лагерлари ва қамоқхоналарига юборганликда айбланмоқда. Баъзи хабарларга кўра, маҳбуслар мафкуравий таълимотга берилиб, ўз динлари, маданияти ва тилларидан воз кечишга мажбур бўлмоқдалар. Гувоҳларнинг сўзларига кўра ва бошқа манбаларга кўра, Шинжонда мусулмонлар интернатдан ташқари, кузатув ва мажбурий меҳнатга жалб қилинмоқда ва минтақада мажбурий туғилишни назорат қилиш ва болалар ва ота-оналарни ажратиш дастури ишлаб чиқилмоқда.
Хитой ҳукумати ушбу «лагерларни» «қайта тайёрлаш марказлари» деб атайди, гўёки улар терроризм ва экстремизм билан курашиш учун зарурдир.