Расмий маълумотларга кўра, ушбу фуқароларнинг банкларда қарзлари бор ёки зарарни қопламаган ёҳуд алимент тўламаган. Улар орасида юздан ортиқ хусусий компаниялар раҳбарлари борлиги айтилади.
Қарздорларнинг баъзилари Тожикистонда доимий иш жойи йўқлигини, бундан ташқари улар 2020 йилда Россияга ишлаш учун кета олмаганликларини ва шу сабабли уларда қарздорлик юзага келганини айтишади. Эндиликда чегаралар очилган тақдирда ҳам рўйхатдаги фуқаролар мамлакатни тарк эта олмайди.
Мажбурий ижро хизматининг Рўйхатдан ўтиш ва электрон маълумотлар базаси бўлими бошлиғи Назиржон Насимий 5 февраль куни 2020 йилги якуний матбуот анжуманида айтишича, ўтган йили 6 қарздор Тожикистонни тарк этиш ҳуқуқига эга эмаслиги сабабли мамлакатдан чиқа олмаган.
«Ушбу қарздорларга қўйилган чекловлар қарзни қайтаргандан кейингина бекор қилинди. Уларнинг қарзлари 5-30 минг сомонийгача бўлган. Ушбу рўйхатга алимент тўлашдан бош тортган оталар ҳам киритилган», — дея тушунтирди Насими.
Мутахассисларнинг таъкидлашича, қарздорлар учун мамлакатни тарк этишни тақиқлаш дунёнинг кўплаб мамлакатларида одатий ҳолдир ва агар у Тожикистонда ишласа, унда «натижалар бўлади».
Баъзи қарздорларнинг айтишича, бундай вазиятда, фуқароларга нисбатан бундай босим ноўрин. «Мен расман ҳеч қаерда ишламайман. Мен учун ягона даромад манбаи — Россияга меҳнат миграцияси. Аммо ўзингиз кўряпсиз, у ерга боришга ҳеч кимга рухсат берилмаяпти. Мамлакат ичида пул топиш эса жуда қийин. Икки бола учун алимент тўлашим керак, аммо бундай вазиятда нима қилишим керак?» — дея савол беради Суғд вилоятидан бўлган Омон.
У ўзининг исми расмий равишда қарздорлар рўйхатига киритилган-кирмаганлигини ҳали билмаслигини таъкидлади, аммо, унинг сўзларига кўра, «аввалги йилларда мен фарзандларим учун алимент тўлаганман ва ҳукумат бу ҳолатни тушуниши керак эди».
Ижроия хизматининг таъкидлашича, бундай тоифадаги шахслар учун мамлакатдан чиқиш йўлларини тўсиб қўйиш уларнинг қарзлар ва алиментларни ўз вақтида тўлашлари учун жавобгарлигини оширади. Уларнинг маълумотларига кўра, илгари қарздорларнинг бир қисми чет элга чиқиб кетишган ва ва қарзларини тўламаган.
Ҳокимият қарздорлар рўйхати ваколатли давлат органлари томонидан берилган маълумотлар ва суд қарорлари асосида тузатилаётганини айтмоқда, аммо шу билан бирга «фуқаролар қарзни тўлаш далилларини талаб қилиш билан расмийларга бевосита мурожаат қилишлари мумкин» деб таъкидлашади.
Тожикистон ҳукумати ҳузуридаги Мажбурий хизмат Президентнинг 2018 йил апрелдаги фармонига биноан тузилган ва суд ижрочилари функцияларини ўз зиммасига олган: вазирлик суд ижрочилари фаолиятини ташкил этилишини таъминлаш учун бутун штат таркибига ўтказилган. Мамлакат адлия судьялари (24 та бирлик) ва шаҳар, туман судлари, ҒАБО иқтисодий судлари, Душанбе ва Душанбе шаҳри, ҳарбий судлар (253 бирлик). «Чиқиш тақиқланганларнинг қора рўйхати» ни тузиш Ижроия хизматининг вазифаларидан биридир.
Аввалроқ Тожикистон Миллий банки «терроризм» га алоқадор 2 647 шахс ва экстремистик гуруҳлар аъзолари рўйхатини тузган ва улар учун ҳар қандай банк операцияларини тақиқлаган.