Ссылки доступа

Қозоғистонликлар «уй-жой шароитларини яхшилаш» учун пенсия жамғармаларидан миллиард доллардан кўпроқ маблағ олишди


Ягона жамғариб бориладиган пенсия жамғармаси «яшаш шароитларини яхшилаш учун» ўзларининг жамғармаларининг бир қисмини муддатидан олдин олиш учун ариза топширган қозоғистонликларнинг ҳисоб рақамларига 423,7 миллиард тенге (бир миллиард доллардан ортиқ) ўтказди.

Омонатчининг шахсий ҳисоб рақамида қолиши керак бўлган давлат томонидан белгиланган энг кам миқдордан ортиқча пенсия жамғармаларини муддатидан олдин олиш имконияти, жамғарма маълумотларига кўра, уч ярим ҳафта давомида 78 мингдан ортиқ киши фойдаланган.

«Умумий қиймати 423,7 млрд.тенге бўлган 78 074 та аризалардаги талаб бажарилди, улар ваколатли операторларга ўтказилиб, ариза берувчиларнинг махсус ҳисоб рақамларига ўтказилди. Ўртача тўлов миқдори 5,4 миллион тенгени ташкил этади. Яна 8,636 та ариза кўриб чиқилмоқда. 40,6 мингдан ортиқ ариза қонунчилик талабларига жавоб бермаслиги сабабли рад этилди», — дейилади жамғарма баёнотида.

Қозоғистонликлар учун пенсия жамғармаларининг бир қисмини муддатидан олдин қайтариб олиш имконияти қонунчиликдаги тегишли ўзгаришлар кучга киргандан кейин 23 январда очилган. Ҳисобда қолиши керак бўлган минимал миқдор омонатчининг ёшига боғлиқ.

Сўнгги ҳафталарда, риелторларнинг фикрига кўра, мамлакатда уй-жой нархларининг ўсиши кузатилмоқда, бу эса пенсия пулларининг кўчмас мулк бозорига кириши билан изоҳланади.

Жамғармаларнинг бир қисмидан фойдаланишга рухсат расмийларнинг Қозоғистон пенсия пулларини бошқариш сифатига оид танқидлари фонида берилган. Айрим иқтисодчилар жамғарма маблағлари бюджетдаги «туйнукларни ёпиш» га, давлат заёмларига, баъзан эса ишончсиз эмитентларнинг қимматли қоғозларига сармоя киритишга йўналтирилганлигини таъкидлаб, паст рентабелликни қайд этишмоқда. Шунингдек, мутахассислар пенсия жамғармаси маблағлари динамикани назарда тутган тақдирдагина кўпайиб боришига, аммо доллар билан конвертация қилинганида, бу миқдор миллий валютанинг бир қатор девальвацияси туфайли ўсишига эътибор қаратмоқдалар.

Расмий маълумотларга кўра, ишчи қозоғистонликларнинг иш ҳақининг 10 фоизи миқдорида пенсия бадалларини йиғиб оладиган давлат фондига тегишли активлари 1 февраль ҳолатига кўра 13,1 триллион тенгени (тахминан 31 миллиард доллар) ташкил этди. Қозоғистонда 11 миллионга яқин шахсий пенсия ҳисоб рақами очилган ва ҳисобдаги ўртача миқдори икки ярим минг доллардан сал кўпроқ.

Қозоғистон 1998 йилда ишга туширган жамғариб бориладиган пенсия тизимини танқид қилувчиларнинг айтишича, пенсия ёшига етгандан сўнг, миллионлаб ўз-ўзини иш билан таъминлайдиганлар деб номланган, жамғармалари бўлмаган ёки маблағлари минимал бўлганлар, ижтимоий таъминот ёки иродадан четда қоладилар.

XS
SM
MD
LG