Ссылки доступа

АҚШнинг Нур-Султондаги элчихонаси Шинжондан келган қочқинларнинг хавфсизлигини таъминлашга чақиради


АҚШнинг Қозоғистондаги элчихонаси Twitter-даги саҳифасида ўзининг вакиллари яқинда Қозоғистонда ҳужумга учраган Шинжон, Кайша Акан ва Мурагер Алимулйдан қочиб кетган этник қозоқлар билан учрашганлигини эълон қилди.

Хитойдаги этник озчиликлар ҳуқуқларининг бузилишини ёритган Кайша Акан ва Мурагер Алимули бир кун ва тахминан бир вақтнинг ўзида (22 январга ўтар кечаси) Олмаотада ва пойтахт атрофидаги иккита ҳужумда жароҳат олишди. Ўтган йили Кайша Акан ва Мурагер Алимули бир йил муддатга қочқин мақомини олишди. Уларнинг иккаласи ҳам, ҳуқуқ ҳимоячиларининг сўзларига кўра, Шинжонда «қайта тарбиялаш лагерлари» ҳақида очиқ баёнотлар беришган.

«АҚШ элчихонаси вакиллари Шинжонда қатағондан қочган этник қозоқлар билан учрашдилар. Уларнинг ҳикоялари тингланиши ва бошпана олган одамлар ўзларини хавфсиз ҳис қилишлари керак», дейилади АҚШ элчихонасининг рус тилидаги твит хабарида.

Мурагер Алимули 21 январь куни кечқурун Қозоғистон пойтахтининг чеккасида пичоқланган. Оқшом Олмаотада Аканга уйи яқинида ҳужум қилинган. Натижада унинг юзида ва бошида кўкаришлар пайдо бўлган. Уларнинг иккаласи ҳам ҳужумларни режалаштирилган деб ҳисоблашади ва уларнинг мақсади қўрқитишдир. Полиция таъкидлаганидек, уларга қилинган ҳужумлар «Безорилик» моддаси бўйича тергов қилинмоқда.

Ҳуқуқ ҳимоячилари Акан ва Алимулига қилинган ҳужумлар сиёсий асосга эга эканлигига ва ўзига хос «огоҳлантириш» бўлиб хизмат қилганига ишонч билдиришди.

Хитой 2017 йилдан бери Шинжонда камида миллион уйғур, қозоқ ва бошқа, асосан мусулмон миллатига мансуб этник гуруҳларни «сиёсий қайта тарбиялаш лагерларига» жўнатгани учун халқаро суд ҳукмига дуч келди. Пекин ушбу муассасаларни экстремизм ва терроризмга қарши курашиш учун яратилган «таълим марказлари» ва «касбга ўқитиш» деб атайди. Гувоҳларнинг сўзларига кўра, «лагерлар» даги маҳбуслар ўзларининг маданияти, динлари ва тилларидан воз кечишга мажбур қилиниб, ақидапарастликка дуч келишмоқда.

АҚШ расмийлари ва халқаро экспертлар Пекиннинг Шинжон вилоятидаги туркийзабон халқларга нисбатан сиёсатини геноцид деб билишади. Хитой барча айбловларни рад этади ва қонунга мувофиқ терроризмга қарши иш олиб бораётганини айтади.

Қозоғистон, унинг асосий қарз берувчилари ва инвесторларидан бири бўлган Хитойни жамоат танқид қилишдан қочади. Бироқ, ўтган йили Нур-Султон Шинжонда таъқиблар ҳақида хабар берган Хитойдан қочиб кетган тўрт қозоқга бошпана берди. Ҳуқуқ ҳимоячилари таъкидлашларича, Қозоғистон Хитойга экстрадиция қилинган тақдирда қочоқлар хавф остида бўлиши мумкин.

XS
SM
MD
LG