Садир Жапаровнинг 11-12 март кунлари Тошкентга қилган сафари чоғида бу борада принципиал келишувга эришилган. Садир Жапаров Озодлик радиоси қирғиз хизматига берган интервьюсида бу йўналишдаги ишлар бошлангани тўғрисида айтган.
-Биз “Қамбаота-1” ГЭСини Ўзбекистон билан бирга қуриш тўғрисида шартномага эришдик. Ҳозир иш бошланди. Ҳудо ҳохласа, “Қамбарота-1” ГЭСини уч йил ичида қуришни мақсад қилдик. Бу лойиҳа тўлиқ амалга ошади. 30 йилдан бери амалга ошмай қолиб кетаётган бу лойиҳа уч йилда қуриб битказилади, - деди Садир Жапаров.
Қирғиз президентининг Тошкент сафаридан бир кун ўтгач - 13 март куни Ўзбекистон Энергетика вазири Алишер Султонов раҳбарлигидаги делегация Бишкекка келди.
Алишер Султонов Қирғизистон Энергетика ва саноат вазири Қубаничбек Турдубаев билан учрашиб, “Қамбарота-1” лойиҳаси юзасидан ҳукуматлараро мувофиқлаштирув қўмитасини ташкил этиш тўғрисидаги баённомани имзолади.
“Ўзбекистон ва Қирғизистон ўртасида мувофиқлаштирувчи кенгаш ташкил этилиди ва бу кенгаш июнь ойигача лойиҳа бўйича ўз таклифларини тақдим этади. Ҳамкорликнинг формати қандай бўлади, инвестиция қандай жалб қилинади, айни шу масалалар юзасидан таклифларни ишлаб чиқишади. Таклифлар тайёр бўлгач, ҳукуматлараро комиссия махсус қарор чиқаради. Ҳозирча Ўзбекистон “Қамбарота-1” лойиҳасида қандай иштирок этиши ҳақида аниқ маълумот йўқ”, - деди Қирғизистон Энергетика ва ишлаб чиқариш вазирлиги матбуот хизмати вакили Азамат Қурамаев.
Ислом Каримов ҳукумронлиги даврида Ўзбекистон ҳукумати ва мутахассис олимлари Қирғизистонда “Қамбарота-1” ГЭСининг қурилишига қарши чиққан эди. Ислом Каримов мазкур ГЭС қуриладиган бўлса Ўзбекистон сувсиз қолиши мумкинлигини айтиб келган.
“Қамбарота-1” ГЭСини Ўзбекистон билан бирга қуриш борасидаги ҳабар қирғиз жамиятида турлича қабул қилинди. Қирғизистонда бу ишни қўлловчилар билан бир қаторда унга ишонмаганлар ҳам мавжуд.
Энергетика масалалари бўйича эксперт Мирзатай Султаналиев бу ташаббусни қўллашини айтади. Лекин унга кўра, қурилишнинг уч йилда тамомланиши ҳақидаги мужда ишончсиздир.
“ГЭСни Ўзбекистон билан биргаликда қуриш тўғрисида келишувга эришилгани қувонарли ҳолатдир. Негаки ўзимизда ГЭСни қуришга маблағ йўқ. Бу лойиҳа Ўзбекистонга ҳам фойдали, шунинг учун қўшнилар бунга киришаяпти. Аммо Қирғизистон Ўзбекистон билан бирлашса ҳам мазкур лойиҳани амалга ошириш учун етарли даражадаги маблағ йиға олмайди. Бу лойиҳага бошқа давлатларни ҳам киритишга мажбур бўлишади. Қолаверса, “уч йилда қуриб бўламиз” дейиш бу утопия. Уч йилда ҳеч ким қура олмайди, камида 10-15 йил кетади”, -деди эскперт.
Қирғизистон собиқ президенти Алмазбек Атамбаев даврида ҳам Ўзбекистон президентлигига янги сайланган Шавкат Мирзиёев “Қамбаота-1” ГЭСини ҳамкорликда барпо этиш масаласига қизиқиш билдиргани айтилган эди.
Шавкат Мирзиёев хокимиятга келганидан кейин 2017 йилда Ўзбекистон "Қамбарота- 1" ГЭСини қуришда ҳамкорлик имкониятларини ўрганиб чиқиши юзасидан баёнот берилган эди.
Бир неча йилдирки Норин дарёсига қурилиши керак бўлган "Қамбарота - 1" ГЭСи лойиҳаси амалга ошмай турибди. Қуввати 1860 мегаваттга тенг станция қурилиши 1980 йиллар сўнггида лойиҳалаштирилган эди. Шундан бери лойиҳа музлатилганича турибди.
2017 йилгача Ўзбекистон кўп йиллардан бери Қамборота ГЭСи қурилишига қарши чиқиб келаётганди.