Биринчи сув оқими тахминан икки йил ичида содир бўлади, бу Токио электр станциясининг операторига зарарли изотопларни олиб ташлаш, инфратузилмани қуриш ва тартибга солишга рухсат олиш учун сувни фильтрлашни бошлашга вақт беради.
Япония 2011 йилги зилзила ва цунамидан зарар кўрганидан сўнг станцияни комплекс равишда йўқ қилишни давом эттириш учун сувни тўкиб юбориш зарурлигини таъкидлаб, фильтрланган сув одатда бутун дунёдаги атом электр станцияларидан чиқарилишини таъкидлади.
Тахминан 1,3 миллион тонна ифлосланган сув — 500 га яқин Олимпия сузиш ҳавзалари — Фукусима заводидаги улкан сув омборларида сақланади ва ҳар йили давлатга 100 миллиард енага (912,66 миллион доллар) тушади.
«Белгиланган меъёрий стандартларга қатъий риоя қилиш асосида биз океанга чиқишни танлаймиз», дейилади ҳукумат баёнотида.
Баёнотда таъкидланишича, лойиҳани амалга ошириш учун ўнлаб йиллар керак бўлади.
Табиий офатдан кейин ифлосланган сувни океанга тушириш тўғрисидаги қарор Токиода бўлиб ўтадиган кейинга қолдирилган Олимпия ўйинларидан тахминан уч ой олдин қабул қилинган ва баъзи тадбирлар вайрон бўлган заводдан атиги 60 километр узоқликда режалаштирилган. Япониянинг собиқ вазири Синдзо Абе 2013 йилда Халқаро Олимпия Қўмитасини ўйинларга тайёргарлик жараёнида «Фукусима» Токиога ҳеч қачон зарар етказмайди «деб ишонтирган.
Япония изотопларни олиб ташлаш учун ифлосланган сувни фильтрлашни режалаштирмоқда, фақат сувдан ажратиш қийин бўлган тритий — водороднинг радиоактив изотопи. Кейин сув тритий даражаси океанга ташланишидан олдин норматив чегараларидан пастга тушгунча суюлтирилади.
Тритий нисбатан зарарсиз ҳисобланади, чунки у инсон терисига кириб бориш учун етарли энергия чиқармайди ва дунёдаги бошқа ядро заводлари одатда паст изотопли сувни океанга қуяди.
Қўшма Штатлар Япония Халқаро Атом Энергияси Агентлиги билан ушбу иншоотни бошқариш бўйича ўн йил олдин учта реакторда содир бўлган автоҳалокатдан бери яқиндан ҳамкорлик қилаётганини таъкидлади.
«Ушбу ноёб ва қийин вазиятда Япония вариантларни ва оқибатларни тарозига қўйди, қарорида шаффоф ва умумий қабул қилинган ядро хавфсизлиги стандартларига мос келадиган ёндашувни қабул қилди», дейилади АҚШ Давлат департаменти баёнотида.
Бироқ, демпинг режасининг мухолифлари тритий ва бошқа ифлослантирувчи моддаларнинг потенциал даражасидан хавотирда қолишмоқда.
Жанубий Корея «ушбу қарор одамларимиз ва атроф-муҳит хавфсизлигига бевосита ёки билвосита таъсир кўрсатиши мумкинлигидан жиддий хавотирда» эканлигини билдирди. Ташқи ишлар вазири Японияни режалаштирилган сув чиқариш тўғрисида кўпроқ маълумот беришга чақирди ва ўзининг радиологик ўлчовлари ва мониторингини кучайтириши кераклигини айтди.
«Агар Япония етарлича маслаҳатлашмасдан ифлосланган сувни чиқаришга қарор қилса, рози бўлиш қийин бўлади», дейилади ҳукумат баёнотида.
Хитой ва Тайван ҳам хавотир билдирди.
Фукусима балиқчилар касаба уюшмалари ҳукуматни бир неча йиллардан буён сувни бу тармоқ учун «ҳалокатли оқибатларга олиб келиши»ни таъкидлаб, сув чиқармасликка чақирмоқда. 2014 йилги Scientific American мақоласида тритиумни танага қабул қилиш саратон хавфини ошириши мумкинлиги, баъзи мутахассислар эса бошқа ифлослантирувчи моддалар ҳақида ташвишланаётгани ҳақида хабар берилган.
«Мен тритийсиз радиоактив ифлослантирувчи моддалардан ҳали ҳам юқори даражада сақланиб келаётган танклардан хавотирдаман», дейди Кен Бесселер, Массачусетс штатидаги Вудс Холл Океанография институтининг катта ходими.
«Бу бошқа барча ифлослантирувчи моддалар тритийга қараганда соғлиқ учун катта хавф туғдиради ва денгиз маҳсулотлари ва чўкиндиларда тезроқ тўпланиб қолади», деб қўшимча қилди Фукусима атрофидаги сувларни ўрганган Бесселер.