Ссылки доступа

Чегара билмас мухбирлар: 73% мамлакат журналистлари ўз ишларида қийинчиликларга дуч келишмоқда


Чегара билмас мухбирлар ташкилоти маълумотларига кўра, 132 мамлакатнинг журналистлари (73%) ўз ишларида қийинчиликларга дуч келишмоқда. Бу ҳақда ташкилотнинг «Жаҳон матбуот эркинлиги индекси 2021» ҳисоботида айтилган.

«Ҳар йили 180 мамлакат ва ҳудудларда матбуот эркинлигини баҳолайдиган бу йилги индекс шуни кўрсатадики, дезинформация вирусига қарши энг яхши вакцина бўлган журналистика 73 мамлакатда бутунлай блокланади ёки зарар кўради ва бошқа 59 мамлакатда чекланади.» — дейилган ташкилот ҳисоботда.

Ҳисоботда қайд этилишича, айрим мамлакатлар коронавирус пандемиясини журналистларнинг ахборот манбаларига киришини ва жойида ишлашини чеклаш учун сабаб сифатида ишлатишган.

Масалан, Эронда (матбуот эркинлиги индексида 174-ўринни эгаллаган) расмийлар янгиликлар тарқатилиши устидан назоратни кучайтирдилар ва оммавий ахборот воситаларида мамлакатда ўлганлар сони бўйича COVID-19 ҳақидаги маълумотларнинг олдини олиш учун журналистларни жиноий жавобгарликка тортмоқдалар. Мисрда (166 йил) ҳукумат Соғлиқни сақлаш вазирлигидан келиб чиқмаган пандемия бўйича ҳар қандай статистик маълумотларни нашр этишни тақиқлади. Зимбабведа (130) журналист Ҳопевелл Чиноно тиббий асбоб-ускуналар ишлаб чиқарадиган компаниялар ҳақида тергов ёзганидан кўп ўтмай ҳибсга олинган.

Бу йил индексдаги 180 мамлакатдан атиги 12 таси (7%) ўтган йили 13 та мамлакат (8%) билан таққослаганда, журналистикани ривожлантириш учун қулай муҳитни таклиф қилмоқда.

Журналистлар учун рейтингда биринчи ўринда турадиган Норвегияда ишлаш энг осон. Иккинчи ўринда Финляндия ўз ўрнини сақлаб қолди, кейин Швеция.

Қўшма Штатлар ўтган йилга нисбатан 1 ўринга тушиб кетди ва ҳозирда мамлакат ушбу рейтингда 44-ўринни эгаллаб турибди. Ҳисобот муаллифлари Доналд Трампнинг Оқ уйда ўтган йили журналистларга қилинган ҳужумлар (400 га яқин) ва оммавий ахборот воситаларининг ҳибсга олиниши (130) бўйича рекорд бўлганлигини таъкидламоқда.

Россия ҳам бир поғона пасайиб, ҳозирда 150-қаторда. Чегара билмас мухбирлар ташкилотининг таъкидлашича, расмийлар ўзларининг репрессив аппаратларидан фойдаланиб, оммавий ахборот воситаларида Кремлнинг рақиби Алексей Навалнийни қўллаб-қувватлаш учун намойишларни чеклашди.

Белоруссия бешта поғонага пасайиб, 158-ўринни эгаллади. Ҳисобот муаллифларининг таъкидлашича, Белоруссия журналистлари «мисли кўрилмаган репрессияларга» дучор бўлганлар ва расмийлар «Президент сайлови натижаларига кўра содир бўлган оммавий кўча норозиликларини яширишга уринишган».

Шунингдек, журналистларнинг ишлаши учун ноқулай шароитлар мавжуд мамлакатлар қаторида Хитой (177-ўрин), Туркманистон (178-ўрин) ва Шимолий Корея (179-ўрин) бор.

XS
SM
MD
LG