Олмаота вилояти, Панфилов тумани, Баскунчан қишлоғидаги Хоргос дарёсида ушбу гидроэлектр мажмуасида сув омбори қуриш учун лойиҳа-смета ҳужжатларини ишлаб чиқиш тўғрисида қарор Казводхоз корхонаси бош директорининг вилоятга иш сафари натижасида эълон қилинди.
Ушбу таклиф маҳаллий ижро этувчи органлар томонидан Экология, геология ва табиий ресурслар вазирлиги ва ҳукуматга кўриб чиқиш учун юборилиши кутилмоқда.
Комбинацияланган гидроэлектр мажмуаси Хитой билан чегарада Хоргос трансчегаравий дарёсида жойлашган. Объект 2013 йилда фойдаланишга топширилган ва 14,5 минг гектарлик тўхтатиб қўйилган суғориладиган майдонни эгаллайди. Структуранинг қуввати сониясига 456 кубометрни ташкил этади. Сўнгги уч йил ичида гидроэлектр мажмуасида қўшни давлатдан оз миқдордаги сув оқими кузатилди. Бу, маҳаллий ҳокимиятнинг фикрига кўра, экологик вазият билан боғлиқ: тоғларда музликлар камайиб бормоқда.
«Ушбу объект трансчегаравий зонада жойлашган. Шунинг учун бу икки мамлакат ҳукуматлари даражасида кўриб чиқилаётган масала. Шунга қарамай, энди объектни қуриш жойини аниқлаган ҳолда, маҳаллий ижро этувчи органлар лойиҳа-смета ҳужжатларини кўриб чиқиб, Экология вазирлигига тақдим этишади», — дея Олтой Элжасовнинг сўзлари расмий хабарда келтирилган.
Балхаш кўлига қуйиладиган Или дарёсининг ўнг ирмоғи трансчегаравий Хоргос дарёси Қозоғистон ва Хитой чегараларидан келиб чиқади. Дарёнинг узунлиги тахминан 180 километрни ташкил этади, шундан 160 километри Қозоғистон ва Хитой ўртасидаги чегарадир.
Қозоғистон ҳукумати Хитой билан сув тақсимлаш бўйича музокаралар олиб бораётганини айтмоқда. Ўтган йилнинг ноябрь ойида Сенатда сув хавфсизлиги бўйича ҳукумат соатлари чоғида Қозоғистон экология, геология ва табиий ресурслар вазири Магзум Мирзагалиев Хитой билан трансчегаравий дарёлар бўйича музокаралар «жуда қийин» эканлигини айтган эди.
Мутахассислар сув тақсимлаш, сув сифатини назорат қилиш ва уларнинг ифлосланишининг олдини олиш каби икки мамлакат муносабатларидаги тўсиқларни чақирди.
Мутахассисларнинг фикрига кўра, Қозоғистон асосан сув ресурслари етишмовчилигини бошдан кечираётган Евросиё қитъасининг давлатларидан биридир. Қозоғистонда сув истеъмолининг 65 фоизи қишлоқ хўжалигига тўғри келади. Мамлакат ер усти сувларининг қарийб ярми (44,9 куб километр) қўшни мамлакатлар — Хитой, Россия, Ўзбекистон, Қирғизистон ҳудудларидан келади.