Ссылки доступа

Хитой банки қаршисида Шинжонда қариндошларининг озод қилинишини талаб қилганлар намойиш ўтказишди


6 май куни Олмаотадаги Хитой консуллиги биносида муддатсиз митинг ўтказаётган бир гуруҳ этник қозоқлар Шинжондаги қариндошларини озод этишни талаб қилиб, бошқа жойда — Қозоғистондаги Хитой банки биносида пикет уюштирдилар.

Асоссиз равишда судланган, Хитойда ҳибсда сақланаётган ёки Қозоғистонга қайтиб кела олмаётган яқинларининг фотосуратлари бўлган ўнга яқин одам банк олдида «Озодлик!», «Қозоғистонликлар террорчи эмас!»,“ Биродарларимизни озод қилинг», дея бақиришди. Улар қозоқ ва хитой тилларида чиқиш қилдилар. Норозилик акциясида болалар ҳам иштирок этишди.

- Хитой Қозоғистонни террорчилик хавфини ифодаловчи 26 давлат қаторига киритди. Агар кимдир [Хитойдан] Қозоғистонда бўлган бўлса, у у ерда террорчи ҳисобланади. Шундай қилиб, қариндошларимиз қамоққа ташланди ва қувғин қилинди. Одамлар (намойишчилар — таҳр.) бу ерда агар Қозоғистонга ташриф буюрган этник қозоқлар террорчи деб ҳисобланса, у ҳолда Қозоғистонга ташриф буюрган хитойликлар «дўстона мамлакатга» саёҳат қилган деб ҳисобланади. Қозоғистонда хитойлик компаниялар, банклар, меҳмонхоналар, ресторанлар мавжуд. Нега улар ўшанда ишлайди? Агар Хитой консули бизга жавоб бермаса, биз ҳар куни Қозоғистондаги Хитой муассасаларида — хитойликлар томонидан очилган банкларда, меҳмонхоналарда, ресторанларда ва бозорларда норозилик намойишларини ўтказамиз, — деди фаол Байболат Кунболатули намойиш пайтида.

Намойиш пайтида банк эшиклари ичкаридан ёпилган. Намойишчилар олдига ҳеч ким чиқмади.

- Хитой менинг икки ёш қизимни отасидан маҳрум қилди. Улар отасини кўрмасдан ўсяпти. Хитой бизнинг ҳуқуқларимизни оёқ ости қилади. Бизнинг қариндошларимиз ҳеч қандай айбсиз қамоқда ётибди. Тўрт йилдан бери яқинларимизни кўрмаймиз. Эрим тирикми ёки йўқми, билмайман. Тўрт йилдан бери мен унинг овозини эшитмайман, дейди намойишчилардан бири Бикамал Какен.

Унинг сўзларига кўра, Хитой ҳукумати икки кун олдин суратга олиш гуруҳини эрининг қариндошлари уйига юборган ва уларни камерага Бикамалнинг эри айбдор эканлигини ва қамоқхонада муносиб жазо ўтаётганини айтишга мажбур қилган.

Қозоғистонга доимий равишда кўчиб ўтган Хитойдан юзлаб этник қозоқлар Шинжонга қайтиб келган қариндошлари билан бирлаша олмасликларини айтишади. Уларнинг сўзларига кўра, қариндошлари ҳибсда ёки уй қамоғида сақланмоқда, баъзиларига Хитойдан чиқиш тақиқланган, ҳужжатлари олиб қўйилган ва уларга таъқиб қилиш билан таҳдид қилинган.

Февраль ойида бир неча киши Хитой консуллиги олдида очиқ митинг эълон қилди. Шу вақт ичида консулликдан ҳеч ким уларнинг олдига чиқмаган. Митинг Хитойга кучайган халқаро босим ва Шинжоннинг маҳаллий туркийзабон халқлари — уйғурлар, қозоқлар ва бошқаларга қарши репрессияларда айбловлар остида давом этмоқда.

XS
SM
MD
LG