Лахш вилояти вакили Файзулло Баротзода депортация қилинганлар билан тожик-қирғиз чегарасида шахсан ўзи учрашганини айтди. «Уларнинг барчаси коронавирус синовидан ўтган. Энди улар ўз уйларида. Улар орасида асосан оилалар, қолганлари эса талабалар эди. Беш фуқарода икки фуқаролик аниқланди», — деди туман раҳбари.
Лахш туман ҳокимияти маҳаллий аҳоли Қирғизистондан 3, 4 ва 6 май кунлари депортация қилинганлигини таъкидлади.
Қирғизистон расмийлари Тожикистоннинг Лахш вилояти аҳолиси депортация қилинишининг сабаби ҳақида ҳозирча изоҳ бермаяпти. Қирғизистон Республикаси ҳокимиятидаги манбанинг Озодлик радиосининг қирғиз хизматига айтишича, депортация коронавирус инфекцияси сабабли карантин билан боғлиқ.
Тожикистонлик талаба Фируз Немаровнинг Озоди радиосига айтишича, улар коронавирус ҳолати ёмонлашгани сабабли уйларига юборилган. «Бизга эпидемиологик вазият яхшиланганидан кейингина қайтишимиз мумкинлиги айтилган», — дея қўшимча қилди у.
Айни пайтда, Қирғизистон оммавий ахборот воситалари - Eurasia Today, AkiPress АкиПресс ва 24.kg хабарларига кўра, Тожикистон ҳам Қирғизистон паспорти билан Лахш вилояти аҳолисини депортация қилган. 24.kg ахборот агентлиги «муҳожирлар»нинг қариндошларига асосланиб хабар беришича, фақат паспортини ўзгартиришни рад этган фуқаролар чиқариб юборилади.
«Биз дарҳол таъкидлаймизки, ҳеч ким ҳеч кимни мажбурламайди, босим йўқ. Қирғизистон фуқаролари ҳокимиятга таклиф қилинади ва уларга бир ой ичида қирғиз паспортидан воз кечиб, Тожикистон паспортини бериш таклиф этилади. Кўпчилик рози бўлиб, Тожикистонда қолмоқда. Ва қарши бўлганлардан мамлакатни тарк этишни сўралади», — дея расмийларнинг сўзларини келтиради 24.kg мухбири.
Тожикистон Ички ишлар вазирлиги этник қирғизларга нисбатан Лахш вилоятида паспорт назорати кучайтирилгани ҳақидаги маълумотни рад этди. Департамент вакили Нусратулло Маҳмадзода икки фуқароликка эга этник қирғизлар ҳақиқатан ҳам Лахш вилоятида истиқомат қилишларини тасдиқлади. «Бу нормал ҳолат. Бироқ паспорт назорати кучайтирилмаган ва Қирғизистон фуқаролари чиқариб юборилган эмас», — деди у.
Қирғизистон Ташқи ишлар вазирлиги Қирғизистон Республикасининг фуқароларини Тожикистондан депортация қилиш тўғрисида билишини ва воқеалар ривожини кузатаётганлигини билдирди.
Лахш вилояти раиси Файзулло Баротзоданинг Озоди радиосига айтишича, минтақада 30 минг этник қирғиз яшайди. «Уларнинг баъзилари икки фуқароликка эга — Тожикистон ва Қирғизистон, бу Тожикистон қонунларига зиддир. 2015 йилдан бери биз ушбу фуқароларни доимий равишда таклиф қилиб, фуқаролигини аниқлашларини сўраб келмоқдамиз. Ҳокимият ҳеч кимни фуқаролигини олишга мажбурламаяпти», — деди маҳаллий маъмурият раҳбари.
Унга кўра, сўнгги бир йил ичида Лахш вилоятининг 100 га яқин аҳолиси Қирғизистон фуқаролигидан, тахминан шунча одам Тожикистон фуқаролигидан чиққан.
Тожикистонда икки фуқароликка тақиқ мавжуд. Бу Россиядан ташқари барча мамлакатларга тегишли. Тожикистон фуқаролиги тўғрисидаги қонунда айтилганидек, мамлакат резидентлари яна бир (ёки бир нечта) давлатнинг фуқароси бўлишига йўл қўйилмайди. Тожикистон билан икки фуқаролик тўғрисидаги битим Россия Федерациясида 1995 йилдан бери амал қилади. Ҳужжат 5 йил давомида амал қилади, ундан кейин бирон бир давлат уни рад этишга қарор қилмаса, у автоматик равишда узайтирилади.
Лахш вилояти раҳбарининг тушунтиришича, Қирғизистон фуқаролари Тожикистонда 56 кундан кўп бўлмаган муддатда визасиз қолишлари мумкин. Улар миграция хизматида рўйхатдан ўтишлари ва чет давлат фуқаролари сифатида ишлашлари керак.
Тожикистоннинг шарқидаги Лахш (собиқ Жиргитал) вилоятида 57 минг киши яшайди, уларнинг 30 мингдан ортиғи қирғизлардир.