Ссылки доступа

Хитой консуллигидаги пикетларнинг 100-куни: қозоқлар Шинжондаги қариндошларини озод этишни талаб қилмоқда


Шинжонда ҳибсда сақланаётган қариндошлари ва дўстларини озод қилишни ва уларнинг Қозоғистонга тўсиқсиз чиқиб кетишини таъминлашни талаб қилган этник қозоқларнинг муддатсиз митинги Олмаотада юзинчи кун давом этмоқда.

Бир неча киши яқинларининг фотосуратлари ва «100 кун» плакатлари билан яна Хитой консуллиги жойлашган Байтасова кўчасига келишди. Полиция уларни элчихона биносига олдига боришга рухсат бермади, намойишчилар плакатларни кўтариб, талабларини консулликдан узоқроқда, турар-жой майдони ёнида такрорладилар.

Улар «Хитой, қўйиб юбор!» ва «Озодлик!», дея хитоб қилдилар.

Ҳокимият вакиллари намойишга чиққан жойга келишди. Ҳокимият ходими Рита Ерманова ушбу йиғилиш ноқонуний эканлигини айтди, чунки у ҳокимият билан келишилмаган ва унда иштирок этиш учун маъмурий жавобгарлик кўзда тутилган. Намойишчилар бунга жавобан улар қонунни бузмаётганликларини, балки Хитойдаги яқинлари ҳақида маълумот беришларини ва уларни озод қилишни талаб қилишларини айтдилар.

- Қонунсизликни Хитой содир этмоқда. Хитой менинг отамни ўлдирди, онам ва икки акамни ҳибсга олди. Улар қўйиб юборилсин. Мен таслим бўлмайман ва бу ерга келишда давом этаман. Бизнинг бу ерга келиб талаб қилишдан бошқа иложимиз йўқ. 100 кун бўлди. Маълумот йўқ, дейди намойишчи Акикат Калиолла.

Ўтган ҳафта Калиолла яна бир қанча намойишчилар билан бирга «тинч йиғилиш тартибини бузганлик» айби билан маъмурий жавобгарликка тортилди ва жаримага тортилди.

Бугунги митинг давомида Шинжондаги уч ўғлини қамоқдан озод қилишни талаб қилаётган 67 ёшли Калида Ахтихон консулликка боришга уринган, аммо полиция саф тортиб, бу уринишни тўсиб қўйган.

Намойишчилар Хитойда қозоқларга қарши геноцид эълон қилди ва Қозоғистон расмийларини чегара билан ажратилган оилалар муаммоларига бепарволикда айбладилар.

100 кунлик муддатсиз митинг давомида хитойлик дипломатларнинг ҳеч бири намойишчилар олдига чиқмади.

Намойишчиларнинг бири Фарида Қобилбек Хитойда эрининг озод қилинишини таъминлашга муваффақ бўлди. Апрель ойида унинг эри Рахизхон Зейнолла Қозоғистонга қайтиб келди ва 17 йиллик ажралишдан сўнг оиласи билан бирлашди.

Кўпгина гувоҳлик ва ҳужжатларга, инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилувчи ташкилотларнинг баёнотларига кўра, Хитой сўнгги бир неча йил давомида Шинжонда маҳаллий этник гуруҳларга, шу жумладан қозоқларга қарши репрессияларни амалга оширмоқда. Биз миллионлаб одамлар ҳақида гапиришимиз мумкин. Ҳужжатлар билан уларнинг ҳуқуқларини бузилиши ўзбошимчалик билан ҳибсга олиш, мажбурий стерилизация ва мажбурий меҳнатни ўз ичига олади.

АҚШ ҳукумати ҳамда Бельгия, Нидерландия ва Канада парламентлари Пекинни геноцидда айбламоқда. Хитой Шинжондаги ҳаракатларини «ички ишлар» ва «терроризм ва экстремизмга қарши кураш чоралари» деб атайди.

Қозоғистон расмийлари Хитойнинг мамлакат иқтисодий жиҳатдан боғлиқ бўлган сиёсатини очиқчасига танқид қилишдан тийилиб, Шинжонда сақланаётган одамларнинг қариндошларини шикоятлари «дипломатик каналлар орқали» кўриб чиқилишини айтмоқдалар.

XS
SM
MD
LG