Тожикистон Ташқи ишлар вазирлигининг 26 май куни эълон қилинган баёнотида айтилишича, Қирғизистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси олдиндан огоҳлантирмасдан, 2021 йил 21 майдаги 12-р-сонли буйруғи билан Қирғизистон ўз чегараларини ёпади. Тожикистонга 24 майдан бошлаб ва Тожикистон фуқароларининг ушбу мамлакатга кириши тақиқланган.
“Юк ташиш ва йўловчиларни ҳар қандай транспорт турида ташиш билан шуғулланувчи Тожикистон Республикасининг юридик шахслари ва якка тартибдаги тадбиркорлари Қирғизистон Республикаси ҳудудидан фойдаланмасликлари, балки уларни учинчи давлатлар орқали муқобил йўналишлар орқали олиб ўтишлари керак», дейилади Тожикистон Ташқи ишлар вазирлигининг баёнотида.
Ташқи ишлар вазирлиги тожикистонлик фуқаролардан Қирғизистон ҳудудида ўз ҳуқуқлари бузилган ёки хурофот пайдо бўлган тақдирда Тожикистон Республикасининг Бишкекдаги элчихонасининг +996500442211 ва +996312511637 ишонч телефонларига мурожаат қилишларини сўрайди.
Тожикистон Ташқи ишлар вазирлигининг баёноти 25 майга ўтар кечаси Душанбедан Бишкекка етиб келган Тожикистоннинг Сомон Эйр авиакомпаниясининг самолётидаги тахминан 200 йўловчининг Қирғизистонга кириши тақиқлангандан кейин эълон қилинди. Шунингдек, Россиянинг турли шаҳарларидан келган ёки Россияга учмоқчи бўлган 100 га яқин йўловчи Бишкек аэропортининг транзит зонасида қолиб кетган. Деярли беш соат ўтгач, Сомон Эйр лайнери Душанбега қайтиб келди.
«Манас» халқаро аэропорти матбуот хизмати 26 май куни «Тожикистон фуқароларининг Қирғизистон ҳудудига кириш, келиш ва транзит вақтинчалик чекловлари туфайли Қирғизистон Республикаси Чегара хизмати тожикистонликларни қабул қилишни рад этди» деб хабар қилди.
24 май куни Қирғизистон ҳукумати раҳбари Улуғбек Марипов «яқинда Тожикистон билан давлат чегарасини кесиб ўтишни бутунлай тўхтатиш тўғрисида қарор қабул қилинди» деди. Унга кўра, мамлакат чегаралари чегара можароси ҳал қилинмагунча ёпиқ қолади. Бироқ, баёнотда ҳаво алоқалари ҳақида ҳеч нарса айтилмаган.
Қирғизистон Республикаси Миллий хавфсизлик давлат қўмитаси Чегара хизмати тақиқ қуруқлик ва ҳаво йўлларига ҳам тегишли эканлигини маълум қилди.
Тожикистон Ташқи ишлар вазирлиги 26 май куни Қирғизистон томони Бишкекдаги халқаро аэропортда Сомон Эйр самолётини расмий ва олдиндан огоҳлантирмасдан қабул қилмаганлигини эълон қилди. 26 май куни Ташқи ишлар вазирлиги Ахборот ва матбуот департаменти ТИВ Қирғизистондан Душанбе — Бишкек рейсини қабул қилмаслиги тўғрисида ҳеч қандай маълумот олмаганини айтди. «Ушбу масала бўйича Қирғизистон томони бизга ҳеч қандай расмий маълумот бермади», деди Тожикистон Ташқи ишлар вазирлигидаги манба.
Қирғизистон Миллий Хавфсизлик Давлат Қўмитаси 26 май куни хабар қилганидек, ҳукумат қарори 21 майда кучга кирган ва бу бўлим фақат ижро этувчи орган бўлгани учун тожик томонини огоҳлантиришга мажбур эмас.
Қирғизистон авиация маъмурлари 14 май куни Душанбедан Бишкекка учиш учун рухсат берганликларини тасдиқладилар ва Тожикистон фуқаролари учун Қирғизистон билан чегарадан ўтишни тақиқлаш тўғрисида хабар бериш уларнинг ваколатига кирмаслигини таъкидладилар.
Манас халқаро аэропортининг хабар беришича, 25 май куни соат 23: 11да тожикистонлик Сомон Эйр авиакомпаниясининг чартер рейси етиб келган. Самолёт бортида 186 нафар йўловчи бўлган. Уларнинг 177 нафари Тожикистон фуқаролари, 9 нафари бошқа давлатлардан. «Қирғизистон Республикаси Чегара хизмати тожикистонликларни қабул қилишни рад этди. Учинчи давлатларнинг 9 фуқароси рўйхатдан ўтказилди ва Бишкекда қолди. Тожикистон фуқаролари бўлган самолёт 26 май куни соат 03: 17да яна Душанбега жўнаб кетди», — дейилади Қирғизистон пойтахти аэропортининг матбуот хизмати хабарида.
Чартер рейси йўловчилари асосан Россияга транзит билан учиши керак бўлган тожикистонлик меҳнат муҳожирлари эди. Душанбе — Бишкек рейси йўловчиларидан бири Давлатманд Назаровнинг айтишича, уларга ҳеч қандай комиссияни ушлаб қолмасдан барча чипта нархини қайтариб беришга ваъда берилган. «Шунингдек, бизга маълум бўлишича, янги чартер рейси ташкил этилиши мумкинлиги айтилган эди», деб қўшимча қилди суҳбатдошимиз.
Айни пайтда, муваффақиятсиз парвознинг 180 га яқин йўловчилари Душанбе халқаро аэропортида авиация маъмуриятининг қарорини кутишмоқда. Сомон Эйр авиакомпанияси Бишкек аэропортидаги воқеа юзасидан изоҳ беришдан бош тортди. Авиакомпания ходимларидан бири парвоз чартер ва сайёҳлик фирмаси томонидан уюштирилганлигини айтди.
Айни пайтда Азия-Плюс нашрининг хабар беришича, чартер рейси Қирғизистоннинг Эсал Тревел Груп сайёҳлик агентлиги томонидан ташкил этилган. Сайёҳлик агентлиги ўтган йилнинг декабрь ойи ўрталарида Душанбе — Бишкек — Душанбе йўналиши бўйича чартер рейслари бошланганлигини эълон қилди. Рейслар Сомон Эйр томонидан ойига бир марта амалга ошириларди. Қирғизистон Республикаси Бош прокуратураси вакиливи Эсал Тревел Груп агентлигига қарши текширув бошланганини айтди.
Тожикистон ва Қирғизистон ўртасидаги муносабатлар 28 ва 29 апрелда бўлиб ўтган қуролли можародан кейин жиддий совуқлашди. Қирғизистон расмийлари сўнгги чегара тўқнашуви пайтида 36 киши ҳалок бўлганлиги ва 183 киши жароҳат олгани ҳақида хабар берган бўлса, тожик расмийлари 19 киши ҳалок бўлганлиги ва 87 киши жароҳат олгани ҳақида хабар беришди.