Ссылки доступа

«Бизни уйга олиб кетинг». Суриялик қочқинлар лагеридаги тожик аёллари Имомали Раҳмондан ёрдам сўрашмоқда


Суриядаги Ал-Хол қочқинлар лагеридаги тожик аёллари Тожикистон раҳбари Имомали Раҳмондан лагердаги яшаш шароити чидаб бўлмас даражада бўлгани сабаб ўз ватанига қайтишини ташкил қилишни илтимос қилишди.

Бир неча йиллар давомида суриялик қочқинлар лагерлари асосан Сурия ва Ироқда «Исломий давлат» (ИШИД) сафида жанг қилган жангариларнинг аёллари ва болалари яшаб келмоқда.

Суриянинг шимолидаги Ал-Хол ва Роғнинг икки қочқинлар лагерида 600 га яқин тожикистонлик аёллар ва болалар сақланмоқда. Уларнинг аксарияти Сурияга эрларидан кейин келганлигини, аслида минтақада нима бўлаётганини билмаётганини даъво қилмоқда.

Тожикистонлик аёлларнинг Президент Имомали Раҳмон номига ёзган мактубида Ал-Хол лагеридаги шароитлар «даҳшатли» эканлиги айтилган: Тожикистон раҳбаридан ёрдам сўраш қарори Имомали Раҳмондан кейин, шу йил 9 апрель куни исфараликлар билан учрашув пайтида қабул қилинган.

Суриядан аёллар ва болаларнинг қайтиши билан шуғулланувчи Тожикистоннинг Қувайтдаги элчиси Зубайдулло Зубаидзода 10 июнь куни берган интервьюсида элчихона бу муаммони ҳал қилиш устида иш олиб бораётганини айтди. «Биз давлат раҳбаридан буйруқ олдик ва биз албатта аёллар ва болаларни ўз ватанига қайтарамиз», деди дипломат.

Суриянинг шимолидаги Ал-Хол лагери 70 минг кишининг вақтинчалик бошпанасига айланди. БМТнинг фикрига кўра, Ал-Холдаги шароитлар «даҳшатли»: лагерь чўлда, одамлар латта чодирларида, антисанитария шароитида яшайдилар, сув ва озиқ-овқат етарли эмас, болалар таълим олишмайди ва зарур тиббий ғамхўрлик йўқ, бундан ташқари улар кўпинча зўравонлик ва эксплуатация қурбонига айланишади. БМТнинг инсон ҳуқуқлари ҳимоячилари ўтган йили мамлакатларни лагердаги барча болалар ва аёлларни ватанига қайтаришга чақирган.

Аксарият давлатлар аллақачон ўз фуқароларини курдларнинг қўриқхоналаридан олиб чиқиб кетишган, аммо АҚШнинг Фронтлине веб-сайти, уларни ватанига қайтариш учун ҳеч қандай амалий ҳаракатлар қилмасдан, лагерларда сақланаётган Сурия фуқаролари энг кўп бўлган ўнта давлат қаторига киритган.

2018 йилда Тожикистон ҳукумати Ироқдан 80 дан ортиқ болани ватанига қайтарган. Расмийларнинг таъкидлашича, Суриядан уйга қайтиш жараёни бир неча сабабларга кўра кечикмоқда: биринчидан, курд тузилмалари Сурия ҳукуматига бўйсунмайди, иккинчидан, кўплаб аёллар ва болаларнинг шахсини тасдиқловчи ҳужжатлари йўқ, учинчидан, дунё ҳамон коронавирусни исканжасида.

Бундан ташқари, Тожикистон ҳуқуқни муҳофаза қилиш идораларидаги манбасига кўра, Президент Раҳмоннинг Исфарадаги баёнотидан олдин ҳукуматда Сурия лагерларидаги аёллар ва болаларни қайтариш бўйича келишув бўлмаган. «Ҳукумат таркибида уларни террорчи деб биладиган кўплаб одамлар бор. Аммо президентнинг баёнотидан кейин улар қаршилик кўрсатишни тўхтатишди ва ўйлайманки, яқин орада истаганларнинг барчаси ўз ватанига қайтиш имкониятига эга бўлади», — деди манба.

Ўтган йили тожикистонлик дипломатлар Ал-Хол лагеридаги 400 аёлдан атиги 300 га яқини рўйхатдан ўтган ва Тожикистонга қайтишга рози бўлганлигини айтган.

2014 йил, ИШИД Ислом халифалиги ташкил этилганини эълон қилганидан бери, тожик расмийларига кўра, 2000 га яқин тожикистонлик фуқаролар Сурия ва Ироққа қочиб кетишган. Айни пайтда 600 га яқин тожикистонлик аёллар ва уларнинг вояга етмаган болалари Суриядаги иккита бошпана лагерида сақланмоқда. Уларнинг эрлари ўлдирилган, қамоққа ташланган ёки ҳанузгача бедарак йўқолган.

XS
SM
MD
LG