Бу ҳақда Тожикистон транспорт вазири Азим Иброҳим 16 июнь куни Тожикистон парламенти қуйи палатаси йиғилишида маълум қилди. Унинг сўзларига кўра, ушбу маблағлар Калайхумб-Ванж — Рушон минтақасининг бошланишига йўналтирилади.
Аммо грант эвазига Хитой ўз шартларини илгари сурди. Хитой компанияси маблағларни сарфлаш давомида ишларни бошқаради, асбоб-ускуналар ва қурилиш материаллари импорти Тожикистонда солиқлар ҳамда божхона тўловларидан озод қилинади. Қурилиш ишларида хитойлик компания ҳам бевосита иштирок этади.
Ушбу қарорни шарҳлар экан, қуйи палата йўлни қуриш учун Хитойдан қанча ишчи ва мутахассис келишини айтмади. Транспорт вазири Азим Иброҳим парламентда Калайхумб-Ванж - Рушон минтақасининг бошланиши участкаси ўтиш қийин бўлган қисмлардан бири эканлигини ва уни реконструкция қилиш кераклигини айтди.
“Душанбе - Кулма автомагистрали 66-сонли Осиё магистраль йўлининг халқаро транспорт коридорининг бир қисмидир ва транспорт алоқаларини мустаҳкамлашда, Тожикистоннинг Хитой, Қирғизистон ва Афғонистон билан иқтисодий савдосида муҳим роль ўйнайди», деди вазир.
Хитой йўлларни реконструкция қилиш учун Тожикистонга 200 миллион доллар ажратади.
Аммо, Тожикистондан Хитойга юборилган, унинг бир нусхаси Озоди радиоси ихтиёрида бўлган хатга кўра, Душанбе Калайхумбдан Рушанга борадиган йўл қуриб бўлингандан сўнг, йўлнинг таниқли қисмларига China Aid логотипи туширилган баннерлар ўрнатишга ваъда берган.
«Тожикистон томони қурилиш шартномаси ва лойиҳани амалга ошириш жадвали асосида маблагʼ ўтказиш тўғрисида ариза юборади. Ўз навбатида, ХХР ҳукумати, аризани маъқуллаганидан сўнг, маблағни тўғридан-тўғри Хитой қурилиш компаниясининг ҳисоб рақамига ўтказади», — дейилади мактубда.
Пекин Тожикистон иқтисодиётининг асосий сармоядорларидан биридир. Аммо Душанбедан Хитойга бўлган 1,1 миллиард долларлик катта қарз ташвишлантиради.
Душанбе - Хорог - Кулма автомагистрали Тожикистон учун стратегик аҳамиятга эга халқаро магистраль ҳисобланади, аммо шунга қарамай унинг кўплаб участкалари ўтиб бўлмайдиган ва хавфли. Ушбу йўлда ҳар йили ўнлаб ҳайдовчилар ва йўловчилар ҳалок бўлишади.
Мамлакат мустақиллиги йилларида Ғалайбумбдан Хороггача бўлган ТБМВдаги асосий йўл ва Хитой билан чегарага қадар бўлган магистраль йўл бундан мустасно, Душанбедан минтақаларга борадиган барча автомобиль йўллари реконструкция қилинди ва барпо этилди.