Ссылки доступа

Қозоғистонлик фаол Ербол Есхожин 2,5 йилга озодликдан маҳрум этилди


Фуқаролик фаол Ербол Есхожин сиёсий сабабларга кўра айбланиб, икки ярим йилга озодликдан маҳрум этилди.

Қозоғистон пойтахтининг 2 сонли Сарярка туман суди Есхожинни 5 йилга митингларда қатнашиш ва ижтимоий тармоқлардан фойдаланишни тақиқлади.

Бу иш бўйича суд жараёни онлайн бўлиб ўтди. Судья Собиржон Каримов “Есхожиннинг айблари тўлиқ исботланганини» айтди. Фаолга «суд томонидан тақиқланган экстремистик ташкилот фаолиятини ташкил қилиш» (Жиноят кодексининг 405 -моддаси) айблови қўйилган. Гап «Қозоғистоннинг демократик танлови» ҳаракати ҳақида бормоқда (ҚДТ, Қозоғистон суди уни «экстремистик ташкилот» деб атаган, Европа Парламенти қарорларида «тинч мухолифат уюшмаси» сифатида кўрсатилган).

Ербол Есхожин суддаги охирги нутқида жиноий таъқибни асоссиз деб атади.

- Мен ўзимни айбдор деб ҳисобламайман ва қилмишимдан афсусланмайман. Агар мен бошқа ватандошларимни ҳокимиятдан қўрқмасдан фикр билдиришга, талаблар қўйишга, конституциявий ҳуқуқлардан фойдаланишга ўргата олган бўлсам — бу менинг ғалабам. Эшитишимча, мамлакатнинг ғарбий вилоятларида иш ташлашлар тез-тез бўлиб туради ва ишчилар маошни оширишни талаб қилмоқда. Ишончим комилки, бу жамиятнинг уйғонишидан далолатдир, — деди Есхожин.

Суд жараёнида Есхожин Нур-Султон тергов изоляторида сақлаш шартлари ҳақида гапирди. Унинг сўзларига кўра, изоляция палатасида фаровонликнинг ёмонлашуви учун таклиф қилинадиган ягона дори-бу иситмани туширувчи аспирин

Ҳукмга кўра,Есхожин 30 ойлик қамоқ жазосига ҳукм қилинган бўлиб, жазоси ўрта хавфсизлик муассасасида ўташи керак эди.

44 ёшли Есхожин фаол сифатида танилган, у 2019 йилдан буён мамлакатдаги ижтимоий муаммолар ҳақида ўз фикрларини очиқ айтган. У бир неча бор «ноқонуний митингларда қатнашиш» айблови билан маъмурий ҳибсга олиш ва жарималарга тортилган ва 2020 йилнинг декабридан бери қамоқда ўтказган вақтини ҳисобга олмаганда, жами 85 кун ҳибсда бўлган.

Есхожин 2019 йил март ойида — деярли 30 йиллик бошқарувдан сўнг президентликдан кетган Нурсултон Назарбоев шарафига Остона Нур-Султон деб ўзгартирилишига қарши норозилик намойишларида қатнашганида, полиция эътиборига тушган.

Ўтган йили фаол сиёсий маҳбусларни озод қилиш учун ўтказилган митингларда «Назарбоевнинг кучукчалари» ва «кучукчалари келди» ибораларидан кейин «ҳокимият вакилини ҳақорат қилиш» айблови билан камида икки марта жаримага тортилган эди.

Ербол Есхожин унга қарши қўзғатилган жиноят ишларини фуқаролик фаолияти билан боғлаётганини айтди. Қозоғистонлик ҳуқуқ ҳимоячилари Есхожинни январь ойида сиёсий маҳбуслар рўйхатига киритган.

Қозоғистонда яна ўнлаб фаоллар Жиноят кодексининг 405-моддаси билан жавобгарликка тортилмоқда. Шу кунларда Олмаотада тақиқланган уюшма фаолиятини «уюштириш» ва / ёки унда иштирок этишда айбланган 13 кишига нисбатан суд давом этмоқда. 22 июнь куни пойтахт суди фаол Асқар Қайирбекни ижтимоий фаолият билан шуғулланишга 5 йиллик тақиқ билан бир ярим йилга озодликдан маҳрум қилди.

Ҳозирги вақтда Қозоғистонда Жиноят кодексининг 405-моддаси бўйича таъқиб қилинаётганларнинг аксарияти, асосан ижтимоий тармоқлар орқали, «Қозоғистоннинг демократик танлови» ва “Кеше Партияси» ҳаракатларини қўллаб-қувватлаганини билдирган фаоллардир.

2018 йил март ойида Қозоғистон Бош прокуратураси пойтахтнинг Есил туман суди ҚДТ ҳаракатини «экстремистик ташкилот» деб тан олганини эълон қилди. Ўтган йилнинг 19 майида Кеше Партиясини ҚДТ «ўзгартирилган» ташкилот сифатида тақиқлаш тўғрисида суд қарори эълон қилинди. “Кеше Партияси»ни, шунингдек, ҚДТни тақиқлаш тўғрисидаги суд қарори эълон қилинмади. Ташкилотлар тарафдорларининг уларнинг тақиқига қарши чиқиш уринишлари рад этилди.

Европа парламенти иккала ташкилотни ҳам «тинч мухолифат ҳаракатлари» деб тан олди. Европа Парламентининг Қозоғистондаги инсон ҳуқуқлари ҳолати тўғрисидаги 2021 йил 11 февралда қабул қилинган резолюциясида унинг Марказий Осиё мамлакатида ёмонлашгани қайд этилган. Европалик парламентарийлар ҚДТ ва “Кеше Партийси” тарафдорларига қарши «экстремизмга қарши қонунларни қўллашни» қораладилар ва Нур-Султонни «сиёсий плюрализм ва рақобатга йўл қўйишга» чақирдилар.

ҚДТ раҳбари Мухтар Аблязов — собиқ банкир ва мухолифатчи сиёсатчи, Қозоғистон ҳукуматини кескин танқид қилади ва фуқароларни тинч намойишларга чиқишга ундайди. Аблязов Франциядан сиёсий бошпана олган ва Қозоғистонда бир қатор айбловлар билан узоқ йилларга озодликдан маҳрум этилган. У айбловларни рад этади ва бу ишларнинг сиёсий сабаблари борлигини айтади.

XS
SM
MD
LG