«Озодлик» мухбири Қозоғистон Ташқи ишлар вазирлигига мурожаат қилиб, «Қозоғистон билан АҚШ ҳукуматида ишлаган афғонларни вақтинча қабул қилиш тўғрисида келишув» ҳақидаги хабарни нотўғри эканлигини аниқлади.
«Бугунги кунда тарқатилаётган маълумотлар ҳақиқатга тўғри келмайди. Афғонистондаги вазият ҳар соатда ўзгариб туради, шунинг учун аниқ қарор ҳақида гапиришга ҳали эрта», — деди ТИВ матбуот хизмати раҳбари Ойбек Смадяров.
Аввалроқ Телеграмдаги «Расмий» каналида «АҚШ ҳукуматида ишлаган афғонларни вақтинча қабул қилиш тўғрисида Қозоғистон билан келишувга эришилгани» ҳақида хабар тарқалди. Нашрда «қочқинлар лагери Қозоғистон жанубида жойлашади, лекин аниқ Олмаота ва Туркистон вилоятларида бўлмайди», дейилади. Унда, шунингдек, «дастлабки келишув 2000 афғонистонлик учун мўлжалланган, бюджет ажратилган, энди қочқинлар виза олиш жараёнини якунламоқда», дейилган.
Ҳисоботда, шунингдек, АҚШ давлат котиби Энтони Блинкен ва Қозоғистон ташқи ишлар вазири Мухтар Тлеуберди телефон орқали суҳбатда қочқинларга бошпана бериш жараёнининг якуний тафсилотларини муҳокама қилгани қайд этилган.
13 август куни Мухтар Тлеуберди ҳақиқатан ҳам Энтони Блинкен билан гаплашган. Бу суҳбатни ҳар икки томон ҳам билдирган, лекин ҳар хил даражадаги мавзуни очиб берган.
АҚШ ҳукумати расмий сайтидаги маълумотларга кўра, 13 август куни давлат котиби Энтони Ж. Блинкен Қозоғистон бош вазири ўринбосари — ташқи ишлар вазири Мухтар Тлеуберди билан «Афғонистондаги вазиятни муҳокама қилиш учун» гаплашган.
Ҳисоботда, шунингдек, «Давлат котиби Блинкен ташқи ишлар вазирига АҚШнинг хавфсиз вазиятдаги ўзгарувчан шароитда Кобулдаги бизнинг фуқаролик иштирокини камайтириш режалари ҳақида маълумот берди ва биз мустаҳкам дипломатик муносабатлар ва алоқаларни сақлашга содиқлигимизни таъкидлади», дейилади.
Қозоғистон Ташқи ишлар вазирлигининг Тлеуберди ва Блинкен ўртасида Афғонистон бўйича телефон суҳбати ҳақидаги расмий пресс-релизида ҳеч нарса айтилмаган.
«Америка томонининг ташаббуси билан Қозоғистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари — Ташқи ишлар вазири Мухтар Тлеуберди билан АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен ўртасида телефон орқали суҳбат бўлиб ўтди. Томонлар стратегик шерикликнинг ҳолати ва уни янада ривожлантириш истиқболлари, долзарб халқаро муаммолар ва бўлажак воқеаларни икки томонлама ва кўп томонлама форматларда муҳокама қилишди», — дейилади Қозоғистон Республикаси Ташқи ишлар вазирлиги баёнотида.
Бироқ, бугун, 15 август куни Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Токаев Афғонистондаги вазият ҳақида баёнот берди. «Мен ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари раҳбарлари билан Афғонистондаги вазият бўйича йиғилиш ўтказдим. У АИРдаги фуқароларимиз ва дипломатларимиз хавфсизлигини таъминлаш чораларини кўришни топширди. Қозоғистон Афғонистондаги кескинлик авж олишидан хавотирда ва воқеалар ривожини яқиндан кузатиб бормоқда», — деб ёзди Токаев Твиттерда.
Афғонистонда АҚШ қўшинлари олиб чиқилгандан сўнг ҳукумат кучлари ва Толибон жангарилари ўртасида ҳарбий тўқнашувлар содир бўлмоқда. Толибон жангарилари мамлакат пойтахтига кира бошлагани маълум бўлди.
Толибон жангариларининг Кобулга тез юриши муносабати билан Ғарб давлатлари ўз элчихоналарини эвакуация қилишни ва улар учун ишлаган афғонларни олиб чиқишни кучайтирдилар. Ҳарбий экспертларнинг фикрича, Кобул аэропорти толиблар томонидан кутилганидан олдинроқ қўлга олиниши мумкин. АҚШ Марказий қўмондонлиги элчихонани тўлиқ эвакуация қилишни «муқаррар» деб ҳисоблайди.
Қозоғистон Ташқи ишлар вазирлигининг 14 августдаги маълумотига кўра, элчи бошчилигидаги Қозоғистоннинг Афғонистондаги элчихонаси Кобулда ўз ишини давом эттирмоқда.
Элчихонани эвакуация қилиш хавфсизлигини таъминлаш учун АҚШ Президенти Жо Байден Афғонистонга 5 минг аскар юборишга рухсат берди. Илгари, бу вазифани уч минг денгиз пиёда ва қуруқлик қўшинлари бажариши режалаштирилган эди. Улардан баъзилари аллақачон Кобулга етиб келишган.