Ссылки доступа

Афғонистоннинг Панжшер водийсида жанглар қайта бошланди


Талибы в аэропорту Кабула
Талибы в аэропорту Кабула

Афғонистоннинг шимоли-шарқидаги Панжшер влдийсида — мамлакатнинг Толибон назорати остига олинмаган ягона минтақаси — сешанба куни Толибон ва Аҳмад Масъуд бошчилигидаги рақиблари ўртасида жанглар қайта бошланди.

Агентликлар маҳаллий маълумот манбаларига таяниб, камида етти киши ҳалок бўлганини хабар қилмоқда.

Жанговар ҳисоботлар Афғонистонда — мамлакатда 20 йил яшаганидан кейин — АҚШ армияси томонидан бутунлай тарк этилганидан бир кун ўтиб келади.

Толибон Панжшерга қарши кескин ҳужум уюштирган ҳозирча аниқ эмас. 2001 йилда ўлдирилган таниқли саркарда Аҳмад Шоҳ Масъуднинг ўғли кичик Масъуд Афғонистонда коалицион ҳукумат тузиш учун Толибон билан музокаралар олиб боришга тайёрлигини билдирди. У асосий этник гуруҳлар ва сиёсий гуруҳлар вакилларини ўз ичига олади. Аммо агар Толибон ҳокимиятни ўзлаштирса, Масъуд уларга қарши курашишга тайёрлигини айтди. Панжшерда қаршилик бўлинмалари қандай кучлар эканлиги ҳозирча аниқ эмас.

АҚШ қўшинларининг Кобулдан чиқарилиши Толибон томонидан ҳавога оммавий отиш билан кутиб олинди.

31 август куни — Кобул аэропортидан сўнгги Америка самолёти парвоз қилганидан кейинги кун — Толибон вакиллари аэропортда бемалол фотосессия ва матбуот анжумани ташкил қилишди. Улар Афғонистонни «тўлиқ мустақилликка эришди» деб эълон қилишди ва «бошқа босқинчиларга дарс бўлади» деб, урушдаги ғалабаларини эълон қилишди. Толибон расмийлари, шунингдек, барча давлатлар, жумладан, АҚШ билан яхши муносабатларга интилишларини айтишди.

Толибон расмийлари аэропортни қайта очишларини ва тегишли ҳужжатлари бўлганларни мамлакатдан қўйиб юборишларини айтишмоқда. Бу қачон содир бўлиши номаълум. Хабарларга кўра, Толибон аэропортнинг техник бошқарувини ўз зиммасига олиш учун Туркия ва Қатар билан музокаралар олиб бормоқда.

Толибон ҳали ўз ҳукуматини тузгани йўқ ва уларнинг ҳокимияти дунёнинг ҳеч бир давлати томонидан расман тан олинмаган.

Кузатувчиларнинг таъкидлашича, Толибон раҳбарлари дунё ҳамжамиятини 1996-2001 йилларда Толибон маъмуриятига хос бўлган радикализмнинг мўътадиллиги ва рад этишига ишонтиришга ҳаракат қилмоқда. Шу билан бирга, Афғонистоннинг турли вилоятларидан толибларнинг рақибларига қарши репрессиялари ҳақида хабарлар келмоқда.

Толибон Кобулни 15 августда, АҚШ қўшинларини Афғонистондан олиб чиқиш келишилган санадан 2 ҳафта олдин, босиб олди. Америкаликлар ва уларнинг иттифоқчилари Афғонистондан Ғарб дипломатик ваколатхоналари ва тинч аҳолини, шу жумладан, Толибон жавобидан қўрққан афғонларни кенг миқёсда эвакуация қилишни уюштирдилар. Ҳаммаси бўлиб, 120 мингдан ортиқ одам кўчирилди. Бироқ, Жо Байден маъмуриятининг ҳаракатлари танқид қилинмоқда — республикачилар ҳам, демократларнинг бир қисми ҳам, матбуот ҳам — эвакуация қилинган хатоларга ишора қилиб, буни хоҳлаганларнинг ҳаммаси ҳам эмаслигини кўрсатади.

XS
SM
MD
LG