Учрашувдан чиқиш чоғида Азаттикка бу ҳақда унинг қариндошларини қўйиб юбориш учун ўтказилган норозилик акцияларининг фаолларидан бири Байболат Кунболатули хабар берди.
- Биз Элвира Азимовага охирги 4-5 йил ичида қилган баёнотларимизни ва Хитой элчихонасида қандай йиғилганимизни ва қариндошларимизнинг Қозоғистонга келишига рухсат беришни талаб қилганимизни, қандай қилиб ҳибсга олинганимизни ва икки миллион тенге жаримага тортилганимизни айтдик. Биз ўз ҳуқуқларимизни ҳимоя қилишни, ҳибсга олишни ва жазо чораларини тўхтатишни сўрадик. У бизнинг талабимизни эшитди ва бу масала кўриб чиқилишини айтди, — деди Кунболатули.
Инсон ҳуқуқлари бўйича комиссар журналистлар билан гаплашмади.
Ўтган ҳафта охирида Нур-Султон маъмурий суди Хитой элчихонаси олдидаги 10 намойишчини «тинч йиғилиш тартибини бузганликда» айблаб, жаримага тортди. Жарималарнинг умумий миқдори бир миллион тенгега яқин. Суд 23 сентябрь куни норозилик намойиши учун жазо тайинлади.
Сентябрь ойи охирида Хитой Шинжонида қамалган ёки Қозоғистонга кета олмайдиган яқинларини қайтаришни талаб қилган бир гуруҳ этник қозоқлар бир миллиондан ортиқ жаримага тортилди. Кейин омбудсман Элвира Азимова ўша жарималарга изоҳ берар экан: «Бу суд қарори. [Маҳкумлар] агар улар рози бўлмаса, қарор устидан шикоят қилиш ҳуқуқига эга. Қонун ҳамма учун бир хил», деди.
Акция иштирокчиларининг айтишича, жарима миқдори улар учун жуда катта ва уларни тўлаш учун маблағ йиғилмоқда.
Етти ойдан кўпроқ вақт давомида бир гуруҳ фуқаролар ҳар куни Олмаотадаги Хитой консуллигида пикет ўтказдилар. Намойишчилар бир неча бор ҳибсга олинган, жаримага тортилган ва 10 кундан 15 кунгача бўлган муддатга ҳибсга олинган. 20 сентябрдан бери 10 киши Нур-Султондаги элчихона олдида норозилик намойиши ўтказди.
Намойишларнинг бутун даври мобайнида хитойлик дипломатлар намойишчилар олдига чиқмаган. Март ойида Хитойнинг Қозоғистондаги элчиси Шинжонда ҳибсга олинганларнинг «Хитой фуқаролари» ва «Хитой қонунларини бузганликлари» ҳақида айтганди. Қозоғистон Ташқи ишлар вазирлиги «бошқа давлатнинг ички ишларига аралаша олмаслигини» маълум қилди.
Халқаро ташкилотлар ва Ғарб давлатлари Пекинни сўнгги бир неча йил ичида турли хил репрессиялар амалга оширилган Шинжондаги уйғурлар, қозоқлар, қирғизлар ва бошқа мусулмонларни «геноцид»да айбламоқда. Пекин бу айбловларни рад этади.
Нур-Султонда Шинжондаги қариндошларини озод қилишни истаган намойишчилар Омбудсман билан учрашди
Нур-Султонда, 4 октябрь куни, Хитойнинг Шинжон вилоятида қамоқда сақланаётган ёки чиқиш учун ҳужжатлари йўқ яқинларини қайтаришни талаб қилган бир гуруҳ фуқаролар Қозоғистондаги Омбудсман Элвира Азимова билан учрашишди.