Бадахшон вилояти губернатори Тожикистон билан чегарадошларни қочқин эмас, балки ички кўчирилганлар деб атаган.
Афғонистон-Тожикистон чегарасининг Ишкашим участкасига Афғонистоннинг шимолий вилоятларининг юзлаб аҳолиси қўшни давлатга боришни умид қилиб келишди. Аммо тожик чегарачилари уларни мамлакатга киритмаган.
Озодлик радиосининг Афғонистон Ишкашимидаги манбалари Толибон бир кун олдин қочқинлардан бирини ўлдирганини хабар қилди. Хўжа Бобо исмли яна бир қочқин ҳибсга олинди.
«Хўжа Бобонинг соғлиғи оғир аҳволда — толиблар уни милтиқ таёқлари билан калтакладилар. Хўжа бобо қочқинларга йўл кўрсатганликда айбланди ... Толибон бизни олиб кетаётган машиналарга ўтирди, биз билмаймиз. Биз ҳаётимиз хавф остида эканлигини ҳис қиляпмиз», — дейди Озодлик радиоси билан телефон суҳбатида қочқинлардан бири.
Хўжа Бобонинг қўлимизга тушган фотосуратларига қараганда, толиблар милтиқ излари билан унинг юзига ва бошига уришган. Манбаларга кўра, Хўжа Бобо текширилган ва маҳаллий шифокорлар назорати остида.
Қочқинлар орасида Панжшер аҳолиси кўп. «Биз жуда оғир аҳволда қолдик. Толибон бутун оилани ўлдирганидан кейин биз Панжшердан бу ерга келдик. Жасадлар уйнинг ичида эди, толиблар дарвозаларни ёпиб қўйди, шунинг учун у ерга ҳеч ким кирмади. Худога шукур, биз Кобулга қочдик. Лекин Кобулда иш йўқ, кўпчилик оч қолмоқда. Шунинг учун биз дўстларимиздан қарз олиб, Тожикистон чегарасига келдик. Биз, тожиклар, Тожикистон ҳудудига киришга рухсат беришади, деб ўйладик. Биз кутмоқдамиз. Улар бизни Тожикистонга қайиқ ёки бошқа йўл билан олиб кетишларини кутяпмиз. Биз ҳам одамлармиз. Биз, албатта, яхшилик билан жавоб берамиз», — деди Озодлик радиоси билан телефон суҳбатида Афғонистон Ишкашимидан Панжшер фуқароси.
Айни пайтда, Афғонистоннинг Бадахшон вилояти губернатори Мавлавий Амонуддин Мансур 4 октябрь куни “Синхуа” агентлигига берган интервьюсида, 600 нафар ички кўчирилган одам Тожикистон билан чегарадан уйларига қайтарилган. Унинг таъкидлашича, бу одамлар ёзда содир бўлган қуролли тўқнашувлар натижасида ўз уйларини ташлаб кетишган.
Қочқинларнинг ўзлари, Толибон уларни ўлдириш билан таҳдид қилганидан кейин, кўпчилик Ишкашимдаги чегара зонасини тарк этганини даъво қилишади. Қочқинлардан бирига кўра, кўпчилик Тожикистон билан чегаранинг бошқа қисмига кўчиб ўтишга қарор қилган, шунинг учун агар улар Тожикистон расмийларидан рухсат олсалар, дарҳол Тожикистон ҳудудига борадилар.
Тожикистон ҳукумати Ишкашимдаги қочқинлар аҳволи ҳақидаги кўплаб саволларга жавоб бермади.
Манбаларга кўра, Афғонистоннинг шимолий вилоятларидан 2 мингга яқин қочқин Тожикистоннинг Ишкашим билан чегарада тўпланган. Тахминан бир ой олдин одамлар бу ерга умид, сув, озиқ-овқат ва дори-дармон етишмаслигидан келишган. Аммо тожик чегарачиларига қочқинларни мамлакатга киритмаслик буюрилган.
Европа Иттифоқи 14 сентябрь куни 5 мингга яқин афғон қочқинлари ТБАВ ва Тожикистоннинг Хатлон вилоятидаги лагерларга жойлаштирилганини хабар қилган эди.