Тожикистонда фаолияти тақиқланган Тожикистон Ислом Уйғониш партияси собиқ раиси ўринбосари Маҳмадали Ҳайит умрбод қамоқ жазосига ҳукм қилинди. Тожикистонда умрбод қамоқ жазосига ҳукм қилинган маҳбусларнинг қариндошлари билан ҳар олти ойда бир марта учрашишга рухсат берилади.
Хайитнинг яқинларининг сўзларига кўра, навбатдаги учрашув 2021 йил ноябрь ойида бўлиб ўтиши керак эди, бироқ колония маъмурияти учрашувга рухсат бермаган. Бу ҳолат уларда Хайитнинг соғлиғига шубҳа уйғотди.
Маҳкумнинг ўғли Фируз Маҳмадали 19 январь куни Озоди радиосига Бош прокуратура ва бошқа тузилмалар ўз мурожаатларини жавобсиз қолдириб, халқаро ташкилотларга ёрдам сўраб мурожаат қилишга мажбур бўлганини айтди.
«18 январь куни БМТнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича Олий комиссари, Қизил Хоч, ЙХҲТ ва бошқа ташкилотларга мактуб йўлладик. Биз инсон ҳуқуқлари ташкилотларидан ёрдам кутамиз», — дейди у.
Оила аъзоларининг ташвиши, Фируз Маҳмадали фикрича, кўп жиҳатдан отасининг қотилликда айбланган, «ҳар қандай сабабга кўра жанжал уюштирувчи» шахс билан бир камерага жойлаштирилгани билан боғлиқ.
«Отамнинг ҳаёти ва соғлиғи доимо таҳдид остида бўлганлиги сабабли уни бошқа камерага ўтказиш илтимоси билан қамоқхона маъмуриятига мурожаат қилган, бироқ илтимоси қондирилмаган. Ҳокимиятнинг жим туриши, қамоқхона маъмурияти ва жиноий жазони ижро этиш бош бошқармасининг турли баҳоналари, учрашишдан бош тортгани ва Маҳмадали Хайитнинг ўзи яқин кунларда унга нимадир бўлиши мумкинлигидан қўрқиши ташвишга сабаб бўлмоқда», дейилади халқаро ташкилотларга йўлланган мактубда.
Тожикистон Адлия вазирлиги бош бошқармаси бошлиғи Мансуржон Умаров 19 январь куни Озоди радиосига Маҳмадали Ҳайит «тирик ва соғ-саломат, ҳеч қандай муаммоси йўқ», деди.
«Агар Худо кўрсатмасин, ўлса ёки касал бўлиб қолса, яқинларига хабар берамиз. У тирик ва соғлом. Буни хотини яхши билади. Яна олти ойдан сўнг, кейинги учрашув вақти келганида, у қариндошлари билан учрашади. Унга грипп ёки омикрон юқмаган. У соғлом», — деди Умаров.
2016 йилнинг 2 июнь куни Тожикистон Олий суди Маҳмадали Ҳайитни собиқ мудофаа вазири ўринбосари Абдуҳалим Назарзоданинг ҳарбий қўзғолонга уринишда иштирок этганликда айблаб, умрбод қамоқ жазосига ҳукм қилди. Бунда ТИУП раҳбариятининг деярли барча аъзолари ҳибсга олинди, партия террористик деб эълон қилинди ва фаолияти тақиқланди. Исломий партия раҳбарияти исёнга уринишда иштирок этганлик ҳақидаги барча айбловларни қатъиян рад этади.
2018 йилнинг апрелида БМТнинг ўзбошимчалик билан ҳибсга олиш бўйича ишчи гуруҳи Душанбедан Маҳмадали Ҳайитни зудлик билан озод қилишни талаб қилган эди. Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Хайитнинг 2015 йил сентябрида ҳибсга олиниши ва ҳукм қилинишини халқаро ҳуқуққа зид деб ҳисоблади.