Ссылки доступа

Ғарбнинг Россияга қарши санкциялари, таҳлилчиларга кўра, меҳнат муҳожирлари даромадларининг тушиб кетишига олиб келади


Бутун дунë каби Ўзбекистон ҳам 24 февраль куни янги реалликка уйғонди – Путин Россияси муттасил янграган огоҳлантирувларга қарамай¸ Украинага уруш бошлади.

Европа ва АҚШ ҳарбийлари Украина мустақиллигини ҳимоя қилиш учун украин аскарлари билан бирга жангга кирмайди. Улар қўлидаги асосий қурол – Россияга иқтисодий жазо қўллаш¸ унинг уруш машинасини боқадиган иқтисдоий ва молиявий қудратини заифлаштиришдир.

Путин Украинага бошлаган уруш оқибатида Россия иқтисодининг жаҳон молия бозорларининг катта қисмидан узиб ташланиши кутилмоқда. Бу оқибатларнинг эса нафақат россияликлар¸ балки иқтисоди Россияга қаттиқ боғланган Ўзбекистон каби давлатларда ҳам кузатилиши кутилмоқда.

Ўзбекистонлик таниқли иқтисодчи¸ Иқтисодий ривожланишга кўмаклашиш маркази директори Юлий Юсупов 24 февраль куни қабул қилиниши кутилаëтган кенг кўламли санкцияларнинг Россия ва унинг орбитасидаги бошқа давлатларга таъсирини башорат қилиш қийинлигини эътироф этди.

Айни пайтда Юсупов бу оқибатларнинг Ўзбекистон ва ўзбекистонликлар учун сезиларли бўлишини таъкидлади

-Албатта¸ Кремлнинг бу жиноий авантюраси ортидан Россия иқтисоди ва рубль жуда қаттиқ зарар кўради. Ва албатта бу зарар Ўзбекистон иқтисодига ҳам таъсирини кўрсатади. Рубль қулаши¸ Россиядаги ўзбекистонлик меҳнат муҳожирлари даромадининг доллардаги миқдори ҳам қулашини билдиради. Ўзбекистонда Россия инвестиция ва кредитлари ҳам қисқаради. Бу эса¸ Ўзбекистонга кираëтган валюта қисқаришини англатади. Сўм курси пастлай бошлайди. Қачон ва қанчага пастлайди¸ буни ҳозир айтишнинг иложи йўқ. Лекин сўмга босим бошланди – бу одамлардаги қўрқув ва ўз жамғармасини валютада сақлаш истагининг кучайишидир.

Жорий вазият Ўзбекистонга бошқа давлатлардан инвестиция киришига ҳам салбий таъсир қилиши мумкин. Инвесторлар Украина уруши фонида Марказий Осиëни хатарли минтақа деган ишончга келиши мумкин. Бу эса¸ инвестиция қилиш истагининг камайиши демакдир.

Урушнинг ташқи савдога таъсири бўлмай қолмайди¸ албатта. Украина билан олди-берди техник-жуғрофий сабабга кўра тўхтамай қолмайди. Лекин бу савдо ҳажми¸ айрим товарларни мустасно қилганда¸ у қадар катта эмас. Ҳозирги вазиятда Ўзбекистон бошқа давлатларга экспортни кучайтириши мумкин. Биринчидан¸ сўмнинг пасайиши¸ иккинчидан¸ Россиянинг бошқа давлатлар билан савдоси қисқариши Ўзбекистон учун экспорт имконини очиши мумкин. Аммо бундай маҳсулотлар рўйхати қисқа.

Қозоғистонлик иқтисодчи Сапарбой Жубаев ҳам Россия иқтисоди¸ биринчи галда рублнинг қулаши ўзбекистонлик муҳожирлар ватанига юбораëтган пулнинг камайишига олиб келишига шубҳа қилмайди. Қишлоқлардаги кўпчилик учун асосий даромад манбаи бўлган бу пулларнинг камайиши эса¸ аҳоли турмуш даражаси ëмонлашуви¸ қашшоқликнинг кучайишига элтиши мумкин¸ дейди Жубаев.

Айни пайтда Россия иқтисодининг санкциялар ортидан яккаланиши Кремль етовидаги Евроосиë иқтисодий иттифоқига кирган давлатлар учун янада оғирроқ бўлади¸ дея давом этади иқтисодчи.

- Ўзбекистондан фарқли¸ Қозоғистон ЕOИИ аъзоси¸ шунинг учун Россияга нисбатан иқтисодий санкциялар таъсири қозоқ иқтисодида кучлироқ сезилади. 24 февраль куни Қозоғистон валюта биржасида тенга ҳам, нефть баҳосининг 1 баррели 100 доллардан ошишига қарамасдан, 5-7 % га заифлашди¸ дейди Россия агрессиясининг Марказий Осиë иқтисодларига таъсирини шарҳлаган Сапарбой Жубаев.

XS
SM
MD
LG