Ссылки доступа

Шарқий Қозоғистонда табиий газ энди Хитойга сотилмайди


Зайсан ҳавзасидаги Сарибулоқ конидан Хитойга газ экспорти тўхтатилди, деди Шарқий Қозоғистон вилояти ҳокими Даниал Ахметов 14 июль куни Марказий коммуникациялар хизматида бўлиб ўтган брифингда.

Тўққиз йиллик ўзлаштириш давомида деярли барча газ қўшни давлатга экспорт қилинди – кон Хитой билан чегарадан 90 километр узоқликда жойлашган. Дастлаб беш миллиард куб метр деб баҳоланган кон заҳираси деярли тугаган.

— Шартнома 1995 йилнинг ўрталарида имзоланган. Бу халқаро шартнома, у амалда бажарилди. Бугунги кунда бу конда 328 миллион куб метр [газ] қолган. Менинг шахсий позициям шу эдики, бу газ аҳоли учун қолиши керак, биз ҳам шу йўналишда кетяпмиз. Бугунги кунда 75 миллион куб метр газ экспорти тўхтатилган, қолган 328 миллион куб газ ҳажми бизга тахминан 11 йилга етади. Шунинг учун музокаралар олиб бордик, компания розилигини олдик, биз бу 328 миллионни фақат Зайсан вилояти аҳолиси учун тежаймиз, - деди Ахметов.

Айни пайтда Қозоғистондан Хитойга газ етказиб бериш бўйича шартнома 2012 йилда имзоланган эди. Шартномага кўра, газ тенг тақсимланиши керак. Аммо, маълум бўлишича, кўп йиллар давомида келишув шартларига риоя қилинмаган. Шундай қилиб, 2020 йилда Озодлик сўровига кўра Шарқий Қозоғистон вилояти Энергетика ва уй-жой коммунал хўжалиги департаменти сўнгги беш йил ичида Хитойга 400 дан 500 миллион куб метргача газ экспорт қилинганини айтди. Вилоятга тўққиз миллион куб метр газ жўнатилди, бу икки фоизни ташкил этади.

2022 йил май ойида Зайсан вилояти аҳолиси минтақадаги барча газ Хитойга юборилганидан норози эди. Улар коннинг тугаши кутилаётгани сабабли Хитойга газ етказиб беришни тўхтатишни талаб қилиб, кўплаб аҳоли пунктларига газ ҳали етказилмаганига эътибор қаратишди.

Талабга конни ўзлаштирган корхона – “Тарбағатай мунай” МЧЖ қаршилик кўрсатди. ОАВ хабарларига кўра, компаниянинг якуний эгаси миллий Хитой компанияси ҳисобланади.

Даниал Ахметов ўз жавобида конда қўшимча қидирув ишларини олиб бориш зарурлигини таъкидлади, бироқ у амалга ошириладими ёки йўқми, бу ҳақда гапирмади.

— Эришган ютуқларимиз билан чекланиб қолмаслик, ақл-заковатни ривожлантириш, кўпроқ излаш кераклиги, бунинг учун зарур шарт-шароитлар мавжудлиги аён бўлди. Агар кўпроқ бўлса, бу бизнинг келажакдаги музокара позициямиз эканлиги аён бўлади. У ерда анча жиддий миқдордаги оғир нефть топилди ва бу газ қидиришда олдинга силжиш ва биринчи навбатда вилоят аҳолисини таъминлаш учун мустаҳкам иқтисодий замин яратади. Айтишим керакки, нафақат Зайсан аҳолиси, балки унинг атрофидаги барча туманларни газлаштириш масаласини ҳал қилишни сўрамоқда. Биз қидирув ишлари тугашини кутамиз ва ўйлайманки, агар биз хоҳлаган ишимизни қилсак, фақат аҳоли учун камида 328 миллион куб метр, максимал даражада эса бутун ҳудудни газлаштиришни сезиларли даражада кенгайтирамиз. – деди ҳоким.

2021 йилда Зайсан вилояти маъмурияти «Сарибулоқ» конида “бир неча ўн йилликларга етадиган газ бор” деб таъкидлаган эди.

XS
SM
MD
LG