Жорий йилнинг 16 август куни Берн шаҳрида Ўзбекистон Республикаси ва Швейцария Конфедерацияси ўртасида “Ўзбекистон Республикаси ва Швейцария Конфедерацияси ўртасидаги Швейцария Конфедерацияси ҳудудида конфискация қилинган ноқонуний орттирилган активларни Ўзбекистон Республикаси аҳолисининг манфаатларида қайтариш йўллари тўғрисида”ги битим имзоланган.
Адлия вазирлигининг жамоатчилик билан алоқалар бўлими маълумотига кўра, битимни Ўзбекистон Республикаси номидан адлия вазири Р. Давлетов ва Швейцария номидан ушбу мамлакатнинг президенти И. Кассис имзо чеккан.
“Битимнинг имзоланиши илгари Г. Каримова бошчилигидаги уюшган жиноий гуруҳ томонидан ноқонуний равишда орттирилган ва Швейцарияда легаллаштирилган 131 миллион АҚШ долларининг Швейцария томонидан Ўзбекистон халқига дарҳол қайтарилишини англатади”, дейилган вазирлик хабарномасида.
Битимга мувофиқ, ноқонуний орттирилган активларни қайтаришнинг қуйидаги асосий принциплари белгиланган:
- очиқлик ва ошкоралик, реституция тўғрисидаги ахборотни жамоатчиликка очиқ эълон қилиш;
- ушбу жараёнда фуқаролик жамиятининг иштироки;
- қайтарилган маблағларни пировардида ижтимоий соҳага, хусусан, таълим ва соғлиқни сақлаш соҳаларига йўналтирилиши;
- Ўзбекистон ва Швейцария ўртасида реституция масалалари бўйича доимий, самарали ва ўзаро ҳурматга асосланган мулоқотнинг давом эттирилиши.
Хабарномада Ўзбекистон, Швейцария ва БМТ иштирокидаги уч томонлама реституция механизмига алоҳида эътибор берилиши алоҳида урғуланган.
Ўтган ойда Гулнора Каримованинг адвокатлари Швейцария судида ишни ютиб чиққани хабар қилинган эди. Ўша пайтда судда қозонилган ғалаба Г. Каримованинг Швейцарияда музлатиб қўйилган 303 миллион доллар маблағини қайтариб олиши учун қонуний асос яратиши мумкинлиги ҳақида айтилган.
Ўзбекистоннинг биринчи президенти Ислом Каримовнинг тўнғич қизи Гулнора 2015 йилда беш йиллик қамоқ жазосига ҳукм қилинган, кейин эса 2019 йилда колонияга ўтказилган. 2020 йил март ойида у “давлат маблағларини ўзлаштириш ва Ўзбекистон манфаатларига зид бўлган шартномалар тузиш, шунингдек, ўта йирик миқдорда товламачилик йўли билан ўзгаларнинг мулкини эгаллаб олиш” фактлари бўйича яна 13 йилу 4 ойга озодликдан маҳрум этилганди.