Шундай қилиб, депутатлар собиқ президент Нурсултон Назарбоев ва унинг оиласини турли имтиёзлардан маҳрум этишни қўллаб-қувватладилар.
“Қозоғистоннинг демократия ва плюрализм сари чуқур сиёсий ўзгаришлари даврида ҳокимиятни хусусий гуруҳлар томонидан эгаллаб олинишига олиб келадиган ҳар қандай механизмларнинг олдини олиш муҳим аҳамиятга эга”, — деди қонун лойиҳасини ишлаб чиқувчилардан бири Ерлан Саиров.
Қонун референдумдан етти ой ўтиб парламент орқали қабул қилинган, унинг давомида, расмий маълумотларга кўра, мамлакат фуқароларининг 77 фоиздан ортиғи Конституцияга киритилган ўзгартиришларни маъқуллаган, унга кўра Қозоғистоннинг биринчи президенти конституциявий мақомдан маҳрум этилган. Яқинда Қозоғистон Конституциявий суди 2022 йил июнида Конституцияга киритилган ўзгартиришлардан сўнг Асосий қонунда биринчи президент тўғрисидаги қонунни сақлаб қолиш учун қонуний асослар йўқлигини маълум қилди.
Қонуннинг йўқолиши, афтидан, собиқ президентни дахлсизликдан маҳрум қилмайди. Январь ойи бошида Қозоғистон адлия вазири лавозимига тайинланган Азамат Ескараев парламент палаталари йиғилишидан сўнг журналистлар саволларига жавоб берар экан, собиқ президент учун “собиқ президентлар учун барча кафолатлар” қонунда назарда тутилганини айтди. Қозоғистон президенти тўғрисидаги қонун, шу жумладан дахлсизлик ҳам сақланиб қолган.
Президентлик йилларида Назарбоевга ўзи назорат қиладиган парламент орқали «елбасы» (“халқ етакчиси”) унвони берилди. 2000 йилда қабул қилинган “Биринчи Президент – Элбоши тўғрисида”ги қонун Назарбоев ва у билан бирга яшаётган оила аъзоларига ҳар қандай таъқибдан дахлсизлик берди, унинг мулки ва у билан бирга яшаётган оила аъзоларининг мулки дахлсиздир. Таҳлилчиларнинг фикрича, 30 йил давомида мамлакатни бошқарган ва 2019 йилда истеъфога чиқиб, президентлик лавозими ўзининг ҳимоячиси Тоқаевга ўтганидан сўнг ҳам давлат аппаратига таъсирини сақлаб қолган Назарбоев январь ойидаги қонли воқеалардан сўнг аввалги мавқеини йўқотди. Январь ойида, бир неча ҳафталик омма олдида бўлмаганидан сўнг Назарбоев “мамлакат элитасида ҳеч қандай зиддият ёки қарама-қаршилик йўқлигини” эълон қилди. Тоқаев ўзидан олдинги президент билан ҳокимият учун кураш ҳақидаги даъволарни рад этди.