“Gazeta.uz” нашри ўрганишларига кўра, Ўзбекистон ҳукумати Олимпиада ўйинларига тайёргарлик учун давлат бюджетидан 2022 йилда 135 миллиард, 2023 йилда 216 миллиард ва 2024 йилда 250 миллиард сўм ажратган. Демак, ғазнадан сарфланган 3 йиллик харажат миқдори 601 миллиард сўмни (тахминан 50 миллион доллар) ташкил этади.
Ўзбекистон Олимпия совриндорларини саховатпешалик билан сийлайдиган мамлакатлар сирасига киради. Президент фармонига мувофиқ, олтин медаль учун – 200 минг, кумуш медаль учун – 100 минг ва бронза медаль учун 50 минг доллар пул мукофоти берилади. Мураббийларга эса мос равишда 50 минг, 25 минг ва 12,5 минг доллар ажратилади.
Парижда Ўзбекистон жамоаси бокс, дзюдо, эркин кураш, таэквондо ва оғир атлетика бўйича 13 та медални (8 та олтин, 2 та кумуш ва 3 та бронза) қўлга киритди. Ғолибларга бюджетдан жами 1,95 миллион доллар (олтин эгаларига – 1,6 миллион, кумуш соҳибларига – 200 минг ва бронзачиларга – 150 минг) пул мукофоти берилди.
Ҳукумат бу гал Олимпиада совриндорларига қимматбаҳо машиналар ҳам туҳфа қилди: олтин эгаларига – 1,04 миллиард сўм ёки 82,33 минг долларлик Tahoe, кумуш медаль соҳибларига – 395,3 миллион сўм ёки 31,3 минг долларлик BYD Song Plus EV Champion, бронзачиларга – 387,2 млн сўм ёки 30,67 минг долларлик BYD Song Plus DM-i Champion автомобиллари. 13 дона автомобиль баҳоси тахминан 10,27 миллиард сўм ёки 813,3 минг долларни ташкил қилади.
Совриндорларга икки қаватли коттеж ва хонадонлар ҳам топширилди, бироқ уларнинг нархи номаълум.
“Gazeta.uz” ҳисоб-китобига кўра, шу тариқа битта медални қўлга киритиш учун Ўзбекистон бюджетидан ўртача 3,89 миллион доллар, пул мукофотлари ва автомобиллар ҳам қўшилса, 4,14 миллион доллар ажратилган.
Мақолада Олимпиадага ҳозирлик бўйича яқин-йироқ мамлакатлар харажатлари солиштирилган. Масалан, Париждан 7 та медаль (1 та олтин, 3 та кумуш ва 3 та бронза) билан қайтган Қозоғистон ҳукумати миллий терма жамоанинг тайёргарлиги ва иштироки учун жами 980 миллион тенге (25,77 миллиард сўм) ажратган. Бу Ўзбекистондан 23,3 баробар кам харажатдир.
Пул мукофоти борасида Қозоғистон Ўзбекистондан бироз олдинда: олтин медаль учун 250 минг, кумуш учун 150 минг, бронза учун 75 минг доллар берилган. Рақамлар сарҳисоб қилинса, ҳар бир медални қўлга киритиш учун Қозоғистон бюджетидан 423,7 минг доллар (Ўзбекистондан деярли 10 баробар кам) сарфлангани маълум бўлади.
Таҳлилларга қараганда, Ўзбекистон Олимпия совриндорларига АҚШ, Германия, Франция каби “Катта еттилик” давлатларидан ҳам кўпроқ мукофот беради. Буюк Британия, Янги Зеландия, Норвегия, Швеция каби давлатларда эса совриндорларга пул мукофоти берилмайди.
“200 минг доллар берилиши тўғри, қонун/қарорда кўрсатилган эди. Лекин ҳашаматли уйлар, Tahoe'лар ортиқча! Чунки уларни беришнинг ҳуқуқий асоси, қонуний манбаси йўқ. Бари харажат шу халқнинг ризқидан қийилади”, дея масаланинг ҳуқуқий жиҳатига эътибор қаратди журналист Аброр Зоҳидов.