Бир кун ўтмай, 7 июль куни Лефортово туман суди уни “миграция қонунчилигини бузгани” важи билан Россиядан бадарға қилиш ҳақида қарор чиқарди.
Фарҳоджон Умирзоқовнинг яқинлари депортация қилинаётганини унинг Ўзбекистондаги норасмий “Ҳақиқат, Тараққиёт ва Бирдамлик” демократик партияси билан алоқаларига боғламоқда. У мигрантлар орасида профессор Хидирназар Аллақулов партиясини рўйхатдан ўтказиш учун имзо йиғиш кампаниясида фаол қатнашган.
Депортация Москвада 6 июль куни иш жойидан ушлаб кетилган ўзбекистонлик жамоатчилик фаоли ва блогер Фарҳоджон Умирзоқовга 7 июль куни Россиядан бадарға қилиниши ҳақидаги суд қарори нусхаси топширилган.
Бу ҳақда Озодликка унинг турмуш ўртоғи Мафтуна Умирзоқова хабар берди.
Суд бўлаётган куни турмуш ўртоғи билан қисқа суҳбатлашганини айтган Мафтунага кўра, суд жараёнида ҳақамлар фаолнинг Ўзбекистондаги норасмий “Ҳақиқат, Тараққиёт ва Бирдамлик” демократик партиясига алоқаси тўғрисида саволлар берган:
- Судда бир ўзбек одам телефон қилиб, судья орқали Аллақулов партиясига йиғилган овозлар ҳақида сўраган. “Партияга йиғилган овозлар қани?” саволига хўжайиним “Менда йўқ у овозлар. Ҳамма овозни онлайн беряпти. Менга келган жавобларни Ўзбекистонга мен жўнатворганман”, деган. Суд бўлгани тўғрисида бизга хабар беришмади. Ушланган кунлари офисга борганимда ёнимга бир гапиришидан бухоролик йигит келиб билет сўради, лекин унга билет керак эмаслиги аниқ эди. Мен уни ҳам ёлланган одам деб ўйладим.
Фарҳоджоннинг ҳужжатлари жойида эди, регистрацияси яна 1,5 ой вақти бор эди, “учебний” виза билан кириб келганди Россияга. Менимча, шу партияга аъзолигидан шу иш бўляпти, менимча. Суддан кейин уни Сахарово депортация марказига олиб келишди. Мана ҳозир шу ерда егулик, кийим-кечак олиб келгандим - кутиб турибман.
Озодлик олган Москванинг Лефортово туман суди қарорига кўра, Фарҳоджон Умирзоқов Россия Федерацияси Маъмурий ҳуқуқбузарликлар тўғрисидаги Кодексининг 18.10- моддаси 2- қисми бўйича айблов қўйилган. Яъни у рухсатномасиз иш фаолияти билан шуғулланиб келганликда айбланган.
Суд қарори билан Фарҳод Темиртирноққа 5 минг рубль жарима ва 5 йилга Россияга кириш тақиқи қўйилганини кўриш мумкин.
Фарҳод Умирзоқов бир неча йилдан буён ижтимоий тармоқларда ўзининг танқидий чиқишлари ва сиёсий масалаларга оид кескин фикр-мулоҳазалари билан жамоатчиликка танилди. У, шунингдек, Россиядаги меҳнат муҳожирлари ҳуқуқий ҳимояси билан ҳам шуғулланган.
Айни пайтда Россиядан боғланган бир гуруҳ фаоллар 6 июль куни Санкт-Петербург шаҳрида ҳам норасмий “Ҳақиқат, Тараққиёт ва Бирдамлик” демократик партиясининг яна икки фаоли полиция томонидан ҳибсга олинганини маълум қилишди.
" Асли шаҳрисабзлик, питерда таксичилик қилиб келган Шокир Жўраев ва фарғоналик хуқуқшунос, 2-3 йилдан буён Петербургда яшовчи Дилдора Мўминовалар ҳам 6.07.2023 дан қамоққа олинди, Петербургдаги вақтинчалик депортация марказида сақланмоқда”, - дейилади хабарда.
Ўзбекистонда шу йил апрелида ўтган конституцион референдум ҳамда 9 июль кунги навбатдан ташқари президент сайлови арафасида тармоқ фаоллари, журналист ва блогерларга нисбатан босимлар кучайгани кузатилди.
Сайлов арафасида Олий суд матбуот хизмати шу йил бошида ҳибсга олинган мустақил Human.uz сайти журналистлари устидан жиноят иши маҳкамага оширилгани ҳақида хабар тарқатди.
Шу йил бошида “фирибгарлик" ва "товламачилик"да гумон қилиниб, ҳибсга олинган таниқли блогер Абдуқодир Мўминов ҳануз ҳибсда қолмоқда. Яқинлари уни кўрсатишмаётганидан шикоят қилишган.
33 яшар Абдуқодир Мўминов президент Шавкат Мирзиёевнинг ашаддий танқидчиси сифатида танилган. У ўтган йили президент куёвларининг бизнеси ҳақидаги чиқиши ортидан Тошкентда номаълум шахслар томонидан дўппослаб кетилганди.
Халқаро матбуот ташкилотлари ва маҳаллий журналистлар Мирзиёев бошқарувининг илк даврида нисбатан юмшатилгани кузатилган матбуот устидан назорат янада кучаяётганини айтишмоқда. Уларга кўра, учинчи муддатга сайланган Мирзиёев мамлакатда сўз эркинлигини яхшилашига бирон ишора йўқ.
Ўзбекистонда журналист ва блогерларга босимлар кучайиб бораётгани “Чегара билмас мухбирлар” (RSF) халқаро ташкилотининг шу йилнинг май ойида эълон қилинган йиллик ҳисоботида ҳам қайд этилган.
Ҳисоботга мувофиқ, Ўзбекистонда сўз эркинлиги ўтган йилгига қараганда тўртта позицияга ёмонлашиб, 133-ўриндан 137-ўринга тушган.