Олмаотада фаоллар Асет Абишев, Бибигул Имангалиева ва Айдар Мубораков қўлга олинди. Абишев полиция бўлимида тўрт соат ушлаб турилган, сўнг қўйиб юборилган. Имангалиева ижтимоий тармоқларда эълон қилинган видеода уни эрталаб соат 11.00 да қўлга олгани, кечки соат 16.00 дан кейин қўйиб юборилгани, қўлга олиш чоғида телефони олиб қўйилганини, ҳеч қандай ҳужжатлаштирмаганини айтади.
Остонада камида тўрт киши ҳибсга олинган, улар орасида Амангелди Жахин ҳам бор. Аввалроқ у “Олға, Қозоғистон” мухолифат партиясини ташкил этиш бўйича ташаббус гуруҳи аъзолари шаҳар ва вилоятлар ҳокимликларига мотам акциялари ўтказиш бўйича билдиришномалар тақдим этгани, бироқ рад жавоби берилганини айтганди.
Уралскда фаоллар Бекболат Ўтебаев ва Ўринбай Оҳасов бир неча соат ҳибсда сақланган. Иккинчисининг айтишича, унинг телефони ундан олиб қўйилган ва Абай полиция бўлимига олиб кетилган, у ерда уч соат ушлаб турилган ва сўроқ қилинган.
"Улар мен гувоҳ бўлган иш бўйича саволлар беришди. Прокурор ва адвокат сўрадим, рад этишди. Уч соатдан кейин мени қўйиб юборишди, лекин чиқишда икки ходим яна телефонимни олиб қўйишди. Уйга қайтиб келгач, мен 102 рақамига қўнғироқ қилдим, улар менга ариза ёзиш учун полиция ходимини юборишга ваъда беришди. Ҳозирча ҳеч ким келмади”, — дея унинг сўзларини келтиради нашр.
Қозоғистондаги оммавий норозилик намойишлари 2022 йилнинг 4 январида газ нархи ошишига қарши митинглар билан бошланган, сўнгра улар ҳокимият истеъфоси ва Назарбоев ёдгорликларини бузиш талаби билан оммавий акцияларга айланиб, 2022 йил 7 январда Олмаота, Қўстанай шаҳарларида тартибсизликлар билан якунланган.
Қозоғистон Бош прокуратураси яқинда хавфсизлик кучлари мамлакат президенти Қасим-Жўмарт Тоқаевнинг “огоҳлантирмасдан ўлдириш учун отиш” буйруғи эълон қилинишидан олдин январдаги намойишлар иштирокчиларига қарата ўт очганини тан олди. Шундан сўнг полиция ва ҳарбийлар намойишчиларга қарата ўқ узди, инсон ҳуқуқлари гуруҳлари ҳаддан ташқари куч ишлатиш ва ўлдирадиган қуроллардан асоссиз фойдаланишнинг бир неча эпизодлари ҳақида хабар беришди.
Расмий маълумотларга кўра, январь ойидаги намойишлар ва тартибсизликлар чоғида 238 киши, жумладан олти киши ҳибсдан кейин қийноқлар натижасида ҳалок бўлган.
Бир неча минг киши ҳибсга олинди, юзлаб одамлар қийноққа солингани ҳақида хабар берилган, бироқ шафқатсиз муносабатда бўлганлик ҳақидаги шикоятлар бўйича қўзғатилган жиноят ишларининг аксарияти тўхтатилган.
Айни дамда Олмаота вилояти полицияси биносида 24 нафар шахсга нисбатан, шунингдек, Олмаотадаги тергов изолятори ва милиция бўлимида уч нафар фуқарога нисбатан қийноқлар қўлланилганлиги ҳолатлари судга юборилгани маълум.
Терговнинг асосий ташкилотчиси МХҚнинг собиқ раиси Карим Масимов ҳисобланади. Бу ҳақда 5 январь куни парламентда бўлиб ўтган йиғилишда бош прокурор Берик Асилов айтиб ўтди. У жиноят ишининг махфий материалларига таяниб, аниқ тафсилотларни ошкор этишдан бош тортди.
Октябрь ойида БМТ ишчи гуруҳи Масимовнинг ҳибсга олинишини ўзбошимчалик деб атаган ва унинг ҳуқуқлари бузилганини қайд этган. Ишчи гуруҳни “зудлик билан озод этилишини таъминлаш учун шошилинч чоралар кўриш”га чақирганидан сўнг, МХҚнинг собиқ раиси ТИВ гуруҳнинг фикри “тавсиявий хусусиятга эга” эканини таъкидлаб, Остона муаммоларни «ортиқчаликсиз» муҳокама қилишга тайёрлигини таъкидлади.
